وجود یک فهرست سیاه دولتی از هنرمندان کره جنوبی، سروصدای زیادی در این کشور و رسانههای گروهی آن بهپا کرده است. از پارک چانووک و سونگ کانگهو، کارگردان و بازیگر مشهور کرهای گرفته تا هنرمندانی که در سطح جهانی چندان شناختهشده نیستند، این فهرست سیاه نام کسانی را در بر میگیرد که با تحریم و بایکوت حکومتی روبهرو شدهاند. از رییسجمهور کشور پارک جونهای هم به عنوان مبتکر و خالق این فهرست سیاه نام برده میشود.
با توجه به خاطرهی بد تماشاگران سینما در سراسر جهان از فهرست سیاه هالیوود، میتوان حدس زد که میزان واکنش منفی مردم و تماشاگران کرهای به خبر بایکوت هنرمندان تا چه میزانی است. دولت کره هنوز نسبت به انتشار گزارش جنجالی اخیر درباره این فهرست واکنشی نشان نداده است، اما برخی سیاستمداران اقدام دولت مرکزی را محکوم و از هنرمندان حمایت کردهاند.
روزنامهی پرتیراژ «هنکوک ایلبو» خبر مربوط به تحریم دولتی هنرمندان را دوازدهم اکتبر منتشر کرد و این موضوع بلافاصله تبدیل به تیتر اول رسانهای شد. روزنامه در این خبر مدعی دسترسی به یک سند محرمانهی صدصفحهای شده که در آن نام 9473 هنرمند آمده است. طبق ادعای «هنکوک ایلبو» دفتر ریاستجمهوری نامهی مربوط به بایکوت این هنرمندان را به وزارت فرهنگ، ورزش و گردشگری فرستاده است. زمان ارسال نامه هم پانزدهم ماه مه است. در این نامه بهصراحت آمده است که این هنرمندان نباید از هیچ گونه کمک و حمایت لجستیکی و مالی بهرهمند شوند.
بعضی از رسانههای گروهی همزمان با انتشار فهرست سیاه اخیر، ادعا کردهاند که چنین فهرستهایی پیش از این هم وجود داشتهاند و به عنوان نمونه، منابع دولتی مدتهاست هیچ همکاری با دستاندرکاران صنعت سینمای کشور ندارند. آنها در این خصوص حتی از لفظ کارشکنی هم استفاده میکنند. برخی منتقدان سینمایی هم به این نکته اشاره میکنند که مقامهای مسئول به جای سینمای پویا و انتقادی کشور، خواهان فیلمهای تبلیغاتی هستند که در هر صورت کارهای دولت را تحسین کنند.
تحلیلگران میگویند با نگاهی به نامهای فهرست سیاه بهراحتی میتوان کسانی را پیدا کرد که به نوع برخورد دولت با فاجعهی کشتی سیوول در سال 2014 اعتراض داشتند و به انتقاد از آن پرداختند. این فاجعه که جامعهی کره را تکان داد و تبدیل به یک فاجعهی ملی شد، مربوط به واژگونی یک کشتی باربری/ تفریحی در نزدیکی جزیرهی جیندو است. از 476 مسافر کشتی، 304 نفر کشته شدند که 250 نفر از آنها دانشآموز بودند. البته این فاجعه محل کشمکشهای سیاسی و انتخاباتی شد و استعفای جونگ هونگ وون نخستوزیر کره را هم در پی داشت. بسیاری از هنرمندان کرهای بیتوجه به جناحهای سیاسی، مسئولان دولتی را مقصر اصلی این حادثه معرفی کردند. پارک چانووک و سونگ کانگهو از سردمداران جریانی بودند که روز اول ماه مه 2015 نسبت به وقفه در رسیدگی به موضوع و اتفاقهای پس از فاجعه اعتراض کرد و بحث درباره آن را به سطح عمومی جامعه و رسانههای گروهی کشاند. کیم جیوون و ریو سیونگوان، کارگردانان دو فیلم موفق عصر سایهها و کهنهکار و تهیهکنندهی مشهور کانگ هیهجونگ از دیگر هنرمندان برجستهی این جریان بودند. در کل نام همهی 594 هنرمندی که بیانیهی اعتراضی فاجعهی دریایی سیوول را امضا کردند، در فهرست سیاه دولت دیده میشود. البته نزدیکان به حزب حاکم میگویند این فهرست سیاه «یک سند مشکوک است که ناشیانه سرهم شده است». طبق ادعای آنها این سند با استفاده از تعدادی سند قدیمی دولت، که در اینترنت و در دسترس عموم قرار دارند، به شکلی مغرضانه جعل شده و یک سند غیرواقعی پدید آمده است. علاوه بر این به این موضوع اشاره شده است که تعدادی از نامهای فهرست سیاه ساختگی، در ماههای اخیر از کمکهای مالی و لجستیکی دولت بهرهمند شدهاند! نکتهی دیگر هم این است که برخی از فیلمسازان بهاصطلاح تحریمشده در یک سال اخیر همچنان مشغول کار روی آثار تازهی خود بودهاند و این فهرست سیاه احتمالی، وقفهای در فعالیتهایشان ایجاد نکرده و تأثیر منفی بر کارها آنها نداشته است.
با این حال، احزاب مخالف دولت درخواست رسیدگی بیطرفانه و صادقانه به این فهرست سیاه را مطرح کردهاند. آنها حتی خواهان پاسخگویی رییسجمهور و بازجویی او شدهاند. بحث داغ فهرست سیاه دولت در حالی در رسانههای گروهی دنبال میشود که در سالهای اخیر جشنوارههای بینالمللی بارها از این موضوع شکایت کردهاند که از سوی مقامهای رسمی کره جنوبی تحت فشار بودهاند تا از پذیرش برخی فیلمها و کارگردانان خاص خودداری کنند.
اما ماجرای فاجعهی سال 2014 به همینجا خاتمه نیافت و تأثیر خود را بر جشنواره بوسان هم گذاشت. به دنبال درخواست مقامهای رسمی برای کنار گذاشته شدن مستندی درباره این فاجعه، هنرمندان کرهای خواهان تحریم جشنواره شدند و از حق آزادی بیانشان دفاع کردند. تقریباً نام تمام کسانی که در فهرست سیاه دولت قرار دارد، در بین معترضان به حذف این فیلم مستند دیده میشود. در اینجا هم هنرمندان سینما، مقامهای دولتی را متهم به مداخله در کار برگزاری یک جشنواره سینمایی و در نهایت سیاسیکاری کردند. به گفتهی آنها مستند حقیقت نباید با کشتی سیوول غرق شود تلاش کرده است تا نگاهی بیطرف و واقعگرا به این فاجعه بیندازد و این همان چیزی است که مدیران و مسئولان دولتی برنمیتابند.
به گفتهی اهل فن، در ده سال اخیر این نخستین بار است که جمع هنرمندان سینمای کره با هم علیه یک موضوع همصدا شدند. آخرین بار در سال 2006 بود که صنعت سینمای کره در یک اقدام هماهنگ، علیه کاهش نمایش محصولات بومی در زنجیرهی سینمایی کشور موضعگیری کرد. این بار هنرمندان کرهای میگویند جشنواره بوسان نباید تحت کنترل دولت باشد و باید استقلال هنری خود را حفظ کند. جشنواره بوسان که از سال 1966 آغاز به کار کرده و تا به حال 21 دورهاش برپا شده است، مهمترین رویداد هنری قارهی آسیا است و اهمیت بسیار زیادی برای صنعت سینمای کره دارد. دو سال اخیر برای سینمای کره، هم از نظر مالی و هم از نظر موفقیتهای هنری، سالهای خوبی بوده است. در سال 2015 که بهترین سال برای تولیدهای داخلی لقب گرفت، بیش از 88 میلیون بلیت سینما به فروش رفت.