نوروز امسال با بصرفه‌ترین سیم‌کار کشور

سینمای جهان » چشم‌انداز1396/01/21


نفس عمیق

آسیاتک: «گم‌شده»‌ی یک فیلم‌ساز زن کره‌ای

کیکاوس زیاری

 

ای اونی (E Oni) از معدود فیلم‌سازان زن صنعت سینمای کره جنوبی است و گم‌شده سومین ساخته بلند سینمایی‌اش به حساب‌ می‌آید؛ یک درام دلهره‌آور و اجتماعی که سروصدای زیادی در سطح عمومی به‌پا کرده است. ژانر وحشت یکی از ژانرهای محبوب و معروف سینمای کره جنوبی است. اما برعکس دیگر فیلم‌های دلهره‌آور موفق کره‌‌ای که به مسائل ماورایی و ترسناک‌ می‌پردازند، ساخته‌ی تازه این خانم فیلم‌ساز مضمونی اجتماعی و سیاسی را به زبانی دلهره‌آور تعریف‌ می‌کند. همین نکته توجه منتقدان و تماشاگران پیگیر را به خود جلب کرده است و برای‌شان جالب است که فیلم‌سازی برای تعریف داستان پرتنش اجتماعی‌اش سراغ ژانر دلهره برود.
دوستداران جدی سینما، ای اونی را به خاطر فیلم‌نامه‌هایش‌ می‌شناسند. او قبل از قرار گرفتن در پشت دوربین و کارگردانی اولین فیلمش با عنوان عجیب «…ing» در سال 2003، در نگارش فیلم‌نامه‌ی اثر مطرحی با نام مراقب گربه‌ام باش (2001) هم با جئونگ جی‌یئون همکاری داشت. او نویسندگی و کارگردانی دومین فیلمش، افشای عشق، را در سال 2007 تجربه کرد.
اونی در فیلم تازه‌اش دوباره با بازیگر مورد علاقه‌ی خود اوهم جی‌وون کار کرده است. این بازیگر مشهور کره‌‌‌ای در داستان گم‌شده در نقش مادری تنها به نام جی سون ظاهر‌ شده است که علاقه بسیار زیادی به کودک هجده‌ماهه‌اش دارد. اما روزی متوجه ناپدید شدن بچه و پرستار او‌هان مایه (با بازی کونگ هیوجین)‌ می‌شود. این اتفاق در حالی رخ‌ می‌دهد که جی سون درگیر دادگاه و مسأله‌ی حضانت فرزندش است. در شرایطی که جی سون فکر‌ می‌کند پرستار و کودکش ربوده شده‌اند، متوجه این واقعیت‌ می‌شود که خود پرستار رباینده فرزندش است. پرستار درباره هویت واقعی خود به جی سون دروغ گفته است و حالا او باید تلاش کند دخترش را پس بگیرد.
اگر در گم‌شده هیجان و رمز و راز داستان برای تماشاگران معمولی جذابیت بیش‌تری دارد، برای منتقدان تمرکز فیلم‌ساز روی برخی مسائل و مشکل‌هایی که جامعه معاصر کره با آن‌ها روبه‌روست - و ای اونی آن‌ها را به بحث گذاشته تا توجه عمومی را به آن‌ها جلب کند - از اهمیت بیش‌تری برخوردارست. در حقیقت پشت داستان هیجان‌انگیز مقابله‌ی دو زن برای تصاحب یک بچه، برخی از معضل‌های عمومی جامعه‌ی در حال رشد کره دیده‌ می‌شود. صنعت سینمای کره به گواه محصولاتی که در آن تولید شده است، تا امروز توجه کم‌تری به این مسائل و مشکل‌ها داشته است. اهمیت کار اونی هم فقط این نیست که برای مضمون فیلمش سراغ این موضوع‌ها رفته است، گم‌شده از این نظر اهمیت بیش‌تری پیدا‌ می‌کند که این موضوع‌ها نه به زبانی روشنفکرانه و غیرمتعارف که به شکلی تجاری و عامه‌پسند در معرض دید تماشاگران قرار‌ می‌گیرند. تمرکز فیلم بر دو زن از دو پایگاه متفاوت طبقاتی و فرهنگی، درام را شکل داده است؛ و به این طریق فیلم سراغ موضوع‌های اساسی می‌رود که خیلی‌ها در کره ترجیح‌ می‌دهند درباره‌شان سکوت یا حتی انکارشان کنند؛ موضوع‌هایی شامل نوع رفتار و برخورد با زنان در محل کار، مسائل و مشکلات مادران تنها و تلاش مهاجران برای کسب هویت در جامعه کره. به تصدیق فیلم‌های روشنفکرانه و غیرمتعارف سال‌های اخیر کره جنوبی، کم‌تر فیلمی به طرح و بررسی این موضوع‌ها پرداخته است و حالا ناگهان سروکله فیلمی پیدا شده که در آنِ واحد، درباره تمام آن‌ها بحث‌ می‌کند.
گم‌شده اگرچه در لوکیشن‌های متعددی رخ می‌دهد و از ریتم سریع و پرتحرکی برخوردارست، اما داستانش را در یک بازه‌ی زمانی کوتاه تعریف‌ می‌کند. به گفته‌ی فیلم‌ساز: «زمان و فضای داستان باید در تضاد‌ می‌بودند تا هیجان ماجرا بیش‌تر شود. به همین دلیل، کل قصه در پنج روز اتفاق‌ می‌افتد و در پایان روز پنجم است که قطعه‌های مختلف پازل کنار هم قرار می‌گیرند و یک چشم‌انداز کلی را ترسیم‌ می‌کنند... ارتباط کودک با پرستارش بسیار خوب و گرم است. به چنین رابطه‌‌ای نیاز داشتم تا بتوانم بر اساس آن ماجراهای بعدی را شکل دهم. بازی دو بازیگر اصلی اهمیت خیلی زیادی داشت. بار عمده‌ی ماجراهای داستان بر دوش این دو است. بنابراین لازم بود هنرپیشگانی قوی داشته باشم تا بتوانند حالات و روحیات متفاوت و در حال تغییر شخصیت‌ها را به شکل درستی در جلوی دوربین خلق کنند.»
فعالیت کاری شخصیت اصلی فیلم در یک پروژه تلویزیونی، از جمله مواردی است که منتقدان را به این نتیجه رسانده است که فیلم‌ساز از ارائه‌ی دیدگاه‌های انتقادی‌اش نسبت به صنعت هنر و سرگرمی کشورش باکی نداشته است. جی سون در داستان فیلم جزو عوامل تولید یک مجموعه تلویزیونی است و حضور روزانه‌اش در محل کار، چیزی شبیه یک جنگ بی‌پایان است. به گفته‌ی اونی: «برای زنان فعالیت در پشت دوربین اصلاً کار راحتی نیست. برای همه چیز باید با چنگ و دندان مبارزه کرد. وقتی به دوروبرت نگاه‌ می‌کنی، فقط مردان را‌ می‌بینی. همه جا را به اشغال خود درآورده‌اند. چیزی به تو نمی‌گویند. اما نوع رفتارشان نشان‌ می‌دهد که چندان از حضورت راضی نیستند. انگار یک قانون نانوشته وجود دارد که فیلم‌سازی فقط حق مردان است و کسی نباید وارد دنیای‌شان شود.»
مدافعان و فعالان حقوق زنان‌ می‌گویند اگر گم‌شده در گیشه با موفقیت چشمگیرتری روبه‌رو‌ می‌شد، زمینه‌ی فعالیت برای اونی و دیگر زنان هنرمند بیش‌تر و بهتر‌ می‌شد. با این حال، تهیه‌کنندگان فیلم از فروش بیش از هشت میلیون دلاری آن ناراضی نیستند. آن‌ها روی این مسأله پافشاری‌ می‌کنند که بیش از یک میلیون تماشاچی کره‌‌ای به دیدن فیلم‌شان رفته است و پایین بودن هزینه‌های تولید، در نهایت باعث سودآوری فیلم برای آن‌ها شده است. به هر حال در صنعت سینمایی که ماجراجویی‌های پلیسی و هیولایی حرف اول را‌ می‌زند و ارواح سرگردان با موهای مشکی بلندی (که روی صورت‌شان ریخته و باعث وحشت تماشاچی‌ می‌شوند) در سطح وسیعی جولان‌ می‌دهند، گم‌شده مثل هوای تازه‌‌ای است که‌ می‌توان در آن نفس عمیقی کشید.

کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:

https://telegram.me/filmmagazine

جدیدترین‌ها

آرشیو

فیلم خانه ماهرخ ساخته شهرام ابراهیمی
فیلم گیج گاه کارگردان عادل تبریزی
فیلم جنگل پرتقال
fipresci
وب سایت مسعود مهرابی
با تهیه اشتراک از قدیمی‌ترین مجله ایران حمایت کنید
فیلم زاپاتا اثر دانش اقباشاوی
آموزشگاه سینمایی پرتو هنر تهران
هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
گروه خدمات گردشگری آهیل
جشنواره مردمی عمار
جشنواره انا من حسین
آموزشگاه دارالفنون
سینماهای تهران


سینمای شهرستانها


آرشیوتان را کامل کنید


شماره‌های موجود


نظر شما درباره سینمای مستقل ایران چیست؟
(۳۰)

عالی
خوب
متوسط
بد

نتایج
نظرسنجی‌های قبلی

خبرنامه

به خبرنامه ماهنامه فیلم بپیوندید: