پایان سال 2013 زمان مناسبیست تا با جمعبندی نظرهای منتقدان خارجی، بهترین فیلمهای سال از نگاه آنها را بشناسیم. سال پیش در حدود همین روزها بود که چنین مجموعهای را برایتان تدارک دیدیم و خیلی خوشحال بودیم که در سال 2012 فیلمهای خوبی به بازار آمده و میشود آن را «یک سال خوب» نامید. خوشبختانه امسال دست سینما برای دوستدارانش بسیار پرتر از پارسال است و مجموعهای جذاب و دیدنی از فیلمهای جریان اصلی در ژانرهای مختلف و فیلمهای مستقل که همیشه چند مورد عالی تویشان پیدا میشود، در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است. بهترین مرجعی که برای بررسی نظر منتقدان معتبر خارجی وجود دارد سایت متاکریتیک است که در آن برای هر فیلم، میانگین نظرها و امتیازهای حدود 50 منتقد برتر دنیا موجود است. این سایت در اقدام خوبی که چند سال بیشتر نیست شروعش کرده، پایان هر سال، با جمعآوری فهرستهای ده فیلم برتر سال منتقدهای معتبر دنیا و امتیازدهی به آنها فهرستی را منتشر میکند که میتواند برآیند بسیار خوبی از نظر منتقدان مختلف دنیا با سلیقههای متفاوتشان باشد. در این جدول برای هر فیلمی که ردهی اول فهرست یک منتقد را داشته باشد 3 امتیاز، برای فیلم دوم 2 امتیاز و برای فیلمهای سوم به بعد، یا فیلمهایی که در یک فهرست بدون اولویتبندی آمدهاند، 1 امتیاز در نظر گرفته شده است. این فهرست با منتشر شدن فهرست دهتایی هر منتقد بهروز میشود، اما در زمان آماده شدن این مطلب یعنی هجدهم ژانویهی 2014 تقریباً اکثر منتقدان فهرستهایشان را منتشر کردهاند و میشود با تقریب قریب به یقین این فهرست را نهایی قلمداد کرد.
همان طور که مشخص است فیلم جدید استیو مککویین یعنی 12 سال بردگی با اختلافی کمابیش قابلتوجه در صدر این جدول قرار دارد. مککویین که «جسارت» ویژگی اصلی دو فیلم قبلیاش اعتصابغذا/ گرسنگی (2008) و شرم (2011) بود، حالا با فیلم جدیدش دل همهی طیفهای منتقدان را با هم به دست آورده. در ردهی دوم هم فیلم شگفتانگیز جاذبه قرار دارد که پرفروش بودنش همراه با استقبال تقریباً یکصدا و پرشور منتقدها از آن، نشان میدهد که تکنولوژی سهبعدی و نحوهی استفاده از آن وارد فاز جدید شده است. فیلمهای سوم و چهارم هم دو فیلم جدید اسپایک جونز و برادران کوئن هستند که همچون همیشه امضاهای شخصی کارگردانهای متفاوت و هنرمندشان را در خود دارند و باز هم مثل همیشه، سرشار از ایدهها و موقعیتهای تروتازه هستند. فیلمهایی که در ردههای بعدی قرار گرفتهاند فاصلهی کموبیش زیادی با این چهار فیلم دارند. اما نکتهی جالب این است که در بین آنها دو مستند بسیار تحسینشده هم دیده میشود.
رتبهی کل |
نام فیلم |
تعداد رتبههای اول |
تعداد رتبههای دوم |
بقیهی رتبهها |
مجموع امتیاز |
امتیاز در سایت متاکریتیک |
1 |
12 سال بردگی |
25 |
21 |
54 |
171 |
97 |
2 |
جاذبه |
22 |
17 |
54 |
154 |
96 |
3 |
Her |
20 |
10 |
54 |
134 |
91 |
4 |
درون لویین دیویس |
12 |
12 |
64 |
124 |
92 |
5 |
پیش از نیمهشب |
8 |
6 |
44 |
80 |
94 |
6 |
گوشبری آمریکایی |
3 |
7 |
42 |
65 |
90 |
7 |
عمل کشتن |
6 |
7 |
32 |
64 |
89 |
8 |
آبی گرمترین رنگ است |
3 |
4 |
38 |
55 |
88 |
9 |
گرگ وال استریت |
3 |
3 |
38 |
53 |
75 |
10 |
نبراسکا |
2 |
3 |
39 |
51 |
86 |
11 |
فرانسیس ها |
3 |
0 |
34 |
43 |
82 |
11 |
همه چیز از دست رفته |
1 |
1 |
38 |
43 |
87 |
13 |
رنگ سرچشمه |
5 |
4 |
19 |
42 |
81 |
14 |
داستانهایی که میگوییم |
2 |
1 |
33 |
41 |
91 |
15 |
بخش کوتاهمدت شمارهی 12 |
4 |
2 |
22 |
38 |
82 |
16 |
ناخدا فیلیپس |
1 |
2 |
30 |
37 |
83 |
17 |
زیبایی عظیم |
3 |
3 |
16 |
31 |
86 |
18 |
جاسمین غمگین |
0 |
0 |
26 |
26 |
78 |
19 |
باشگاه دالاس بایرز |
1 |
0 |
21 |
24 |
84 |
20 |
در تعطیلات بهاری |
1 |
3 |
14 |
23 |
63 |
20 |
ایستگاه فروتوِیل |
0 |
0 |
23 |
23 |
85 |
سایت متاکریتیک چند سالی است که ابتکار جالب دیگری هم به خرج میدهد و با تهیهی جدولهایی برترینهای سال در رشتههای مختلف را هم معرفی میکند. مبنای این جدولها که رشتههای اصلی و مهم سال را در بر میگیرند، جایزههایی است که در رشتههای مختلف و توسط انجمنها و مراسم مختلف به فیلمها داده میشود. در این آمارگیری از انجمنهای منتقدان شهرهای کوچک تا جایزههای اسکار در نظر گرفته شده است. مبنای امتیازدهی هم به این صورت است که برای دریافت جایزه در هر رشته 3 امتیاز و برای نامزد شدن در آن رشته 1 امتیاز لحاظ شده است. شمار معدودی از مراسم اهدای جایزه و انجمنهای منتقدان هم هستند که مقام دوم هم در نظر میگیرند که در این حالت 2 امتیاز در آن رشته برای هر فیلم لحاظ شده است. در رشتهی بهترین فیلم، به دلیل اهمیت بیشترش تا ردهی دهم و در باقی رشتهها تا ردهی پنجم به این شکل محاسبه شده است. با مرور این جدولها میشود بهترینها در رشتههای مختلف بجز رشتهی بهترین فیلم را بهخوبی رصد کرد.
بهترین فیلم
رتبه |
نام فیلم |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
12 سال بردگی |
21 |
3 |
15 |
84 |
2 |
جاذبه |
4 |
2 |
25 |
41 |
2 |
Her |
6 |
3 |
15 |
39 |
4 |
گوشبری آمریکایی |
2 |
4 |
20 |
34 |
5 |
درون لویین دیویس |
3 |
0 |
21 |
30 |
6 |
گرگ وال استریت |
0 |
1 |
18 |
20 |
7 |
نبراسکا |
0 |
0 |
19 |
19 |
8 |
ناخدا فیلیپس |
0 |
0 |
14 |
14 |
9 |
باشگاه دالاس بایرز |
0 |
1 |
11 |
13 |
10 |
نجات آقای بنکس |
0 |
0 |
9 |
9 |
بهترین کارگردان
رتبه |
نام کارگردان |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
آلفونسو کوآرون (جاذبه) |
20 |
4 |
8 |
76 |
2 |
استیو مککویین (12 سال بردگی) |
12 |
3 |
18 |
60 |
3 |
اسپایک جونز (Her) |
1 |
3 |
9 |
18 |
4 |
دیوید اُ. راسل (گوشبری آمریکایی) |
0 |
0 |
15 |
15 |
5 |
مارتین اسکورسیزی (گرگ وال استریت) |
0 |
1 |
12 |
14 |
بهترین بازیگر نقش اصلی مرد
رتبه |
نام بازیگر |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
چیوتل اجیوفور (12 سال بردگی) |
17 |
4 |
15 |
74 |
2 |
متیو مککانهی (باشگاه دالاس بایرز) |
9 |
5 |
10 |
47 |
3 |
بروس درن (نبراسکا) |
2 |
0 |
16 |
22 |
4 |
اسکار آیزاک (درون لویین دیویس) |
4 |
1 |
7 |
21 |
5 |
رابرت ردفورد (همه چیز از دست رفته) |
1 |
0 |
13 |
16 |
بهترین بازیگر نقش اصلی زن
رتبه |
نام بازیگر |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
کیت بلانشت (جاسمین غمگین) |
23 |
1 |
8 |
79 |
2 |
ساندرا بولاک (جاذبه) |
3 |
2 |
17 |
30 |
3 |
بری لارسن (بخش کوتاهمدت شمارهی 12) |
3 |
2 |
9 |
22 |
4 |
ادل اگزارکوپولوس (آبی گرمترین رنگ است) |
4 |
1 |
7 |
21 |
5 |
جودی دنچ (فیلومینا) |
0 |
3 |
14 |
20 |
بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
رتبه |
نام بازیگر |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
جرد لیتو (باشگاه دالاس بایرز) |
23 |
3 |
8 |
83 |
2 |
مایکل فاسبیندر (12 سال بردگی) |
3 |
5 |
19 |
38 |
3 |
برکاد عبدی (ناخدا فیلیپس) |
1 |
1 |
18 |
23 |
4 |
جیمز فرانکو (در تعطیلات بهاری) |
4 |
1 |
4 |
18 |
5 |
جیمز گاندولفینی (حرف بسه) |
1 |
0 |
9 |
12 |
بهترین بازیگر نقش مکمل زن
رتبه |
نام بازیگر |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
لوپیتا نیونگو (12 سال بردگی) |
17 |
4 |
12 |
71 |
2 |
جنیفر لارنس (گوشبری آمریکایی) |
10 |
3 |
17 |
53 |
3 |
جون اسکوییب (نبراسکا) |
1 |
5 |
17 |
30 |
4 |
اسکارلت جوهانسن (Her) |
2 |
0 |
7 |
13 |
5 |
اپرا وینفری (پیشخدمت اثر لی دانیلز) |
1 |
0 |
8 |
11 |
5 |
سالی هاکینز (جاسمین غمگین) |
0 |
0 |
11 |
11 |
بهترین فیلمنامهی اریژینال
رتبه |
نام فیلمنامهنویس |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
اسپایک جونز (Her) |
19 |
2 |
7 |
68 |
2 |
دیوید ا. راسل، دیوید سینگر (گوشبری آمریکایی) |
3 |
3 |
14 |
29 |
3 |
ایتن کوئن، جویل کوئن (درون لویین دیویس) |
2 |
2 |
14 |
24 |
4 |
باب نلسن (نبراسکا) |
1 |
1 |
10 |
15 |
5 |
وودی آلن (جاسمین غمگین) |
0 |
0 |
11 |
11 |
بهترین فیلمنامهی اقتباسی
رتبه |
نام فیلمنامهنویس |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
جان ریدلی (12 سال بردگی) |
16 |
3 |
10 |
64 |
2 |
ژولی دلپی، ایتن هاوک و ریچارد لینکلیتر (پیش از نیمهشب) |
5 |
1 |
14 |
31 |
3 |
ترنس وینتر (گرگ وال استریت) |
3 |
2 |
10 |
23 |
4 |
استیو کوگان، جف پوپ (فیلومینا) |
0 |
2 |
12 |
16 |
5 |
بیلی رِی (ناخدا فیلیپس) |
0 |
0 |
13 |
13 |
بهترین فیلمبرداری
رتبه |
نام فیلمبردار |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
امانوئل لوبزکی (جاذبه) |
18 |
2 |
4 |
62 |
2 |
برونو دلبونل (درون لویین دیویس) |
2 |
3 |
14 |
26 |
3 |
شان بابیت (12 سال بردگی) |
1 |
2 |
12 |
19 |
4 |
فِدون پاپامایکل (نبراسکا) |
0 |
0 |
8 |
8 |
5 |
راجر دیکینز (زندانیها) |
0 |
0 |
7 |
7 |
بهترین فیلم غیرانگلیسیزبان
رتبه |
نام فیلم |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
آبی گرمترین رنگ است (عبداللطیف کشیش) |
16 |
4 |
12 |
68 |
2 |
شکار (توماس وینتربرگ) |
5 |
3 |
13 |
34 |
3 |
وجده (حیفا ال منصور) |
1 |
1 |
9 |
14 |
3 |
زیبایی عظیم (پائولو سورنتینو) |
1 |
1 |
9 |
13 |
5 |
گذشته (اصغر فرهادی) |
1 |
1 |
6 |
11 |
بهترین انیمیشن بلند
رتبه |
نام فیلم |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
یخزده (کریس باک، جنیفر لی) |
19 |
3 |
9 |
72 |
2 |
باد برمیخیزد (هایائو میازاکی) |
10 |
6 |
10 |
52 |
3 |
من نفرتانگیز2 (پیر کافین، کریس رِناد) |
1 |
1 |
17 |
22 |
4 |
کرودها (کرک دامیکو، کریس سندرز) |
0 |
1 |
15 |
17 |
5 |
دانشگاه لولوها (دن اسکانلون) |
0 |
0 |
14 |
14 |
بهترین مستند بلند
رتبه |
نام فیلمنامهنویس |
تعداد بردن جایزه |
تعداد رتبهی دوم |
تعداد نامزدی |
مجموع امتیاز |
1 |
عمل کشتن |
19 |
3 |
12 |
75 |
2 |
داستانهایی که میگوییم |
5 |
3 |
14 |
35 |
3 |
ماهیسیاه |
3 |
4 |
17 |
34 |
4 |
20 قدم تا ستارگی |
5 |
0 |
11 |
26 |
5 |
میدان |
1 |
0 |
4 |
7 |