فیلم تاریخی استرداد چه از جهت سندیت تاریخی و چه از جهت بودجه‌ای که به آن اختصاص یافت در طول تولید و نمایشش، هم در جشنواره‌ی فجر گذشته و هم در اکران عمومی، با حرف‌ها و حاشیه‌های زیادی همراه بود و توجه‌ها را به خود جلب کرد. فرهاد قائمیان در استرداد نقش کاوسی را بر عهده داشت که نماینده‌ی دربار ایران است. کاوسی کاراکتر باهوش و سودجویی است که در ماجرای استرداد غرامت ایران از روسیه- به‌خاطر منافع شخصی‌اش- مشکلاتی ایجاد می‌کند. قائمیان پیش از استرداد در فیلم‌هایی همچون شهرزیبا (اصغر فرهادی)، به رنگ ارغوان و دعوت (ابراهیم حاتمی‌کیا) و... بازی کرده است و جزو بی‌حاشیه‌ترین بازیگران سینمای ایران محسوب می‌شود. به بهانه‌ی بازی‌اش در استرداد با او گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
از همکاری‌تان با گروه سازنده‌ی استرداد بگویید و اینکه چه شد بازی در یک فیلم تاریخی را پذیرفتید؟
وقتی پیشنهاد بازی در فیلم استرداد را به من دادند، با توجه به اینکه استرداد هم فیلم‌نامه‌ی خوبی داشت- که در آن زمان هم در حال بازنویسی بود- و هم گروه جلوی دوربین و پشت دوربین گروه خوبی بودند، همکاری با این پروژه برایم وسوسه‌برانگیز بود.
با توجه به اینکه بازیگران روس هم در این فیلم حضور داشتند و دوبله هم طبعاً در مرحله‌ی بعد انجام میشد، در سکانس‌هایی که مقابل آن‌ها بازی داشتید، اینکه به دو زبان مختلف حرف می‌زدید برای‌تان سخت نبود؟
پیش از این هم با چند پروژه در خارج از کشور همکاری داشتم، به همین خاطر هم در این کار راحت‌تر بودم. اما در مجموع فضایی که از طرف کارگردان و تهیه‌کننده ایجاد شده بود، آن‌قدر صمیمی بود که نداشتن زبان مشترک برای‌مان چندان مشکل‌ساز نبود. به همین خاطر هم خیلی خوب توانستیم با هم همکاری داشته باشیم. نتیجه‌ی کار هم کاملاً نشان‌دهندۀ این موضوع است. ضمن اینکه باید بگویم سیما تیرانداز هم به عنوان بازی‌گردانِ بازیگران خارجی کمک خیلی مؤثری کردند.
یعنی برای یک بازیگر اهمیت ندارد که دیالوگ بازیگر مقابلش را کاملاً متوجه شود؟ این موضوع به بازی‌اش کمک نمی‌کند؟
ما به هر حال میدانستیم که طرف مقابل در حال گفتن چه دیالوگی است. چون طبعاً فیلم‌نامه برای آن‌ها ترجمه شده بود و برای ما هم مشخص بود. حسی هم که از طرف بازیگر مقابل منتقل میشد درست بود بنابراین مشکلی برای بازی‌مان ایجاد نمی‌کرد. چون من پیش از این هم در چند فیلم دیگر تجربه‌هایی از این دست داشتم، برایم سخت نبود. یعنی دو مؤلفه‌ی مهم کاملاً رعایت شده بود؛ هم دیالوگ‌ها ترجمه شده بود، هم حس‌ها درست بود بنابراین همه چیز به خوبی پیش رفت.
شیوه‌ی خاصی برای تمرین و دورخوانی داشتید؟
واقعیت این است که من در اواخر پروژه رسیدم. چون مشغول بازی در یک نمایش بودم که با سفرمان به مسکو هم‌زمان شد. اما در هر حال در حین فیلم‌برداری و پیش از آن تمرین‌هایی داشتیم که مثل بقیه‌ی کارها خوب پیش رفت.
با توجه به اینکه استرداد بر مبنای یک رویداد تاریخی ساخته شده، برای شناخت بیش‌تر نقش‌تان چه کارهایی کردید؟
یک بحث در مورد این فیلم مربوط به همان سندیت تاریخی یا عدم آن است و بحث دیگر هم این است که یک فیلم‌نامه وجود دارد که موضوعی را از تاریخ برداشته و به آن پرداخته است. بنابراین شخصیت‌های فیلم بیش‌ترشان در فیلم‌نامه خلق شدهاند و به تاریخ تعلق ندارند. بجز اردشیر زاهدی (بهنام تشکر) که یک شخصیت تاریخی و واقعی است، بقیه‌ی شخصیت‌ها ساخته و پرداخته‌ی ذهن نویسنده و کارگردان بوده است. با این وجود من پیش از این نقش هم مانند سایر کارهایم مطالعاتی داشتم و در این باره تحقیق کردم. اما تا جایی که در تاریخ خواندم و با آقای غفاری صحبت کردم، کاراکتر کاوسی مابه‌ازای تاریخی ندارد.
کاراکترهایی که امروز در فیلم‌های سینمایی می‌بینیم، خوب یا بد مطلق نیستند، در واقع شخصیت‌پردازی‌ها اغلب به گونه‌ای است که نمی‌توان حکم مطلق در موردشان داد. اما در مورد نقش کاوسی از همان ابتدا تکلیف مخاطب روشن است و می‌داند که این کاراکتر بدمن فیلم است. فکر نمی‌کنید که این شیوه‌ی شخصیت‌پردازی برای سینما امروز کمی کهنه شده باشند؟
ما با یک فیلم کلاسیک روبه‌رو هستیم. بنابراین باید معیارها و چارچوب‌های ژانر کلاسیک را هم بپذیریم. و اینکه احساس می‌شود چنین کاراکترهایی کهنه شده است هم باز به ژانر فیلم (کلاسیک) برمی‌گردد. از همان اول هم قرار نبوده است که کاوسی شخصیت دیگری داشته باشد. او از دیدگاه خودش آدم خوب و وفاداری است. ضمن اینکه شخصیت تکین هم همین ویژگی را دارد. همه چیز کاملاً مشخص است و در یک چارچوب کلاسیک کار می‌کنیم و فکر نمی‌کنم جز معایب کار محسوب شود.
به نظرتان استرداد آن‌طور که باید و شاید دیده شد؟ استقبالی که در جشنواره و زمان اکران فیلم شد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به نظرم فیلم در زمان مناسبی اکران نشد و روزهای اول نمایش فیلم با برخی مسائل اجتماعی و ورزشی‌مان همراه شد که آن را تحت‌الشعاع قرار داد. به همین خاطر هم شاید مخاطب در حال حاضر استقبال چندانی از فیلم نداشته باشد. البته من نمی‌خواهم به میزان فروش و دیده شدن فیلم بپردازم. امیدوارم فیلم مورد استقبال عمومی هم قرار بگیرد و کار همه‌ی گروه استرداد دیده شود. چون یک گروه حرفه‌ای و همدل در این فیلم همکاری داشتند و هیچ احساس ناخوشایندی چه در زمان تولید و چه در زمان جشنواره و اکران فیلم نداشتم. افتخار می‌کنم که در فیلم استرداد بازی کردم.
در حال حاضر مشغول بازی در فیلم جدیدی هستید؟
سریال زمانی برای عاشقی (محمدحسین لطیفی) به‌تازگی پخش شد و در حال حاضر هم سریال یادآوری به کارگردانی حجت قاسمزادهاصل از شبکه‌ی آی‌فیلم در حال پخش است. در فیلم سینمایی ناخواسته (برزو نیک‌نژاد) هم بازی کردم که فیلم‌برداری‌اش تمام شد. همچنین اخیراً در سریال سرزمین کهن (کمال تبریزی) و پیش از آن در فیلم رستاخیز (احمدرضا درویش) هم بازی کرده‌ام.
