بحران ناشی از کمبود و گرانی کاغذ چاپ همچنان ادامه دارد؛ بحرانی که از آغاز سال گذشه باعث کاستن از صفحه‌های ثابت مجله، افزایش اندک قیمت روی جلد و حذف برخی از عنوان‌ها در سال گذشته شد. یکی از عنوان‌ها «بیست سال پیش در همین ماه» بود که به‌ویژه خوانندگان قدیمی با علاقه پیگیر آن بودند و هستند. این بخش به اپلیکیشن مجله نقل مکان کرده است اما از آن‌جا که بسیاری از خوانندگان همچنان نسخه چاپی را تهیه می‌کنند و در پیام‌های‌شان خواهان خواندن این مطلب هستند از این پس در سایت مجله نیز آن را منتشر می‌کنیم: گذشته‌بازان بشتابند!
*
سال هفدهم، 232 صفحه، قیمت 650 تومان. شاید بیش‌تر از هر چیز، قیمت مجله جلب‌توجه کند. چون این روزها مانند خواب و رؤیاست. تصویر روی جلد نیکی کریمی و مریلا زارعی در دو زن (تهمینه میلانی)، فیلم برگزیده‌ی نویسندگان و منتقدان ماهنامه‌ی «فیلم» در جشنواره‌ی فجر، بر پس‌زمینه‌ی بنفش و لوگوی طلایی که گل رز قرمزی لابه‌لای آن پیچیده، همراه تیترهای نوروزی و غیرنوروزی: بهاریه‌هایی از پرویز دوایی، آیدین آغداشلو و کیومرث پوراحمد، پرونده‌ی یک فیلم: درخت گلابی و...در بهاریه‌های این شماره دوایی مانند همیشه، به لطیف‌ترین شکل ممکن، از خاطرات کودکی و نوجوانی‌اش در تهران نوشته است؛ تهرانی که تصورش در خیال هم دیگر ممکن نیست: «صبح‌های تابستان، بعضی روزها صبح زود، داود می‌آمد دنبالم دوتایی راه می‌افتادیم می‌رفتیم به محله‌های بالای شهر. می‌رفتیم گردش. می‌رفتیم چوب اسکیمو - آلاسکا جمع می‌کردیم. تازه آلاسکا درآمده بود. یادم نیست چوبش را برای چه کاری جمع می‌کردیم. داود می‌گفت باهاش طیاره درست می‌کنیم ولی من یادم نمی‌آید که این طیاره را هیچ‌وقت درست کرده باشیم. از صبح سحر راه می‌افتادیم. یک فرسخ راه بود، از این سر تا آن سر شهر. می‌رفتیم، می‌رفتیم تا می‌رسیدیم به محله‌های بالای شهر، خیابان‌های خلوت قشنگ، کوچه‌های درختی. یک نصفه نان سنگک می‌خریدیم، می‌نشستیم لب جوب، پای شیر فشاری. توی جوب‌های پهن این خیابان‌ها مدام آب می‌رفت. کف جوب خزه درآمده بود، قهوه‌ای و قرمز و سبز. آب این خزه‌ها را می‌خواباند و تاب می‌داد و هوهو می‌کرد و می‌رفت. دو طرف جوب، کیپ هم درخت درآمده بود. قدم به قدم درخت. آدم از سر خیابان که نگاه می‌کرد شاخه‌های درخت‌ها، سرشاخه‌ها به هم رسیده بودند و روی سرتاسر خیابان را طاق زده بودند. یک دالان سبز دراز....»
بخش «رویدادها» شامل خبر ساخت عشق طاهر (محمدعلی نجفی)، دست‌های آلوده (سیروس الوند)، بلوط‌های آربابا (نام پیشینِ زمانی برای مستی اسب‌ها، بهمن قبادی)، دوستان (علی شاه‌حاتمی)، اون شب که بارون اومد (نام پیشینِ شوخی، همایون اسعدیان)، دختران خورشید (مریم شهریار)، مرد 212 (نام پیشینِ عشق شیشه‌ای، رضا حیدرنژاد). زنده‌یاد محسن سیف مطلبی با عنوان «در سایه‌روشن بیم و امید» درباره‌ی دورنمای تلویزیون در سال 1377 نوشته است. همچنین محمدرضا باباگلی که پیگیر نمایش فیلم‌های سینمایی در تلویزیون بود، گزارش سالانه‌ی نمایش فیلم‌های سینمایی در سیما و بخش «یک ماه سینما در تلویزیون» را نوشته است. بخش «خشت خام» به همت پیروز کلانتری، شامل مطلبی از خود کلانتری درباره‌ی بلاتکلیفی سینمای مستند و مطلبی از محمد تهامی‌نژاد درباره‌ی زنده‌یاد هوشنگ آزادی‌ور است. منوچهر احمدی در واکنش به پاسخ ابراهیم گلستان به ناصر تقوایی، مقاله‌ای نوشته و از لحن همیشه تند و خشن گلستان نسبت به تقوایی گله کرده است. بخش «بازیگری» شامل مطلبی از بهزاد عشقی از مجموعه‌ی «بازی‌های به‌یادماندنی» درباره‌ی چند نقش از چند بازیگر پیش از انقلاب، مطلبی از ایرج کریمی درباره‌ی نیکی کریمی و مطلبی از الیا کازان است. زندگی‌نامه‌ی اینگرید برگمن با ترجمه‌ی آنتونیا شرکا هم در ادامه آمده است.
*
*
خبر درگذشت استنلی کوبریک، اولین خبر سینمای جهان است. کیکاوس زیاری گاه‌شمار سینمای جهان در سال گذشته را نوشته و دو مطلب درباره‌ی جان وین و الیا کازان هم بعد از گاه‌شمار آمده. بخش «نمای متوسط» شامل معرفی این فیلم‌هاست: شبی در راکسبری (جان فورتنبری)، آتش (دیپا مهتا)، جنایت‌کاران خشن (آلبرت پیون) و جو بلک را ملاقات کن (مارتین برست). علی افصحی نقدی بر خارج از دید (استیون سادربرگ) نوشته، و در ادامه نرگس اخوان (سعید عقیقی) نگاهی به چند فیلم انداخته است: وکیل‌مدافع شیطان (تیلر هکفورد)، دو دختر و یک پسر (جیمز توبک) و پالمتو (فولکر اشلوندورف).
«گزارش اکران» از محسن بیگ‌آقا، «نامه‌ها»، «فرهنگ بازیگران ایرانی» از مجید صدقی، «فرهنگ بازیگران خارجی» از احمد امینی و «معرفی و نقد کتاب» از اصغر یوسفی‌نژاد بخش‌های معمول هر شماره، پیش از نظرخواهی دیگری آمده‌اند. گزارشی درباره‌ی نمایش فیلم خارجی در سینماهای ایران، با مطلبی از یک دست‌اندرکار سینما، که نخواسته نامش فاش شود، درباره‌ی وضعیت ورود و پخش فیلم خارجی پس از انقلاب، مطلب دیگری از سعید کاشفی درباره‌ی ضرورت نمایش فیلم‌های خوب خارجی، نظرخواهی از چند کارگردان و تهیه‌کننده، از جمله فؤاد نور، کیانوش عیاری، داریوش باباییان و...، درباره‌ی ورود فیلم های خارجی، فهرستی از فیلم‌های خارجی اکران‌شده‌ی پس از انقلاب، روایتی از ولادیمیر کوزیچکین، مأمور KGB که حدود چهار سال در سفارت شوروی در تهران بود و در کتاب خاطراتش با عنوان کاگ‌ب در ایران، چند صفحه هم در مورد پخش فیلم‌های شوروی در ایران نوشته، و فهرستی از فیلم‌های خریداری‌شده و اکران‌نشده‌ی خارجی در پانزده صفحه آمده است.
رأی‌گیری از 54 منتقد و صاحب‌نظر خارجی برای انتخاب بهترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران، به همت محمد اطبایی در طول شش ماه انجام و جمع‌آوری شده بود که این اولین نظرسنجی در نوع خود بود. افرادی مانند ریچارد پنیا، میشل پیکولی، گادفری چشایر، دانلد ریچی، پیر ریسیان، جاناتان رزنبام، ژیل ژاکوب، تادائو ساتو، ژان‌میشل فرودون، آرونا واسودف، دبورا یانگ و... در این نظر سنجی شرکت کردند. کلوز‌آپ، خانه‌ی دوست کجاست؟ و دونده (به صورت مشترک) و گاو رتبه‌های اول تا سوم این رأی‌گیری بودند.
آخرین بخش این ویژه‌نامه هم «طنز سینمایی» از هادی چپردار و آذر بهرامی است. اما پس از این آخرین بخش، یادداشت جواد طوسی، مبنی بر قطع همکاری‌اش با ماهنامه‌ی «فیلم» به دلیل دل‌خوری از هادی چپردار، و توضیح مجله را می‌خوانید که شاید پایان خوبی برای ویژه‌نامه‌ی سال نو نباشد اما دل‌خوری و سوءتفاهم زمستان و بهار سرش نمی‌شود!
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
