فارغ از سطح کیفی فیلمهای تازه اکران شده و مقایسه آنها با هم و اینکه آیا همه فیلمهای که در یک سبد اکران قرار گرفتهاند وزن و جایگاه برابری دارند، در هفتهای که گذشت مدام شاهد توقف فیلمهای مختلف در شهرهای گوناگون ایران بودیم. حالا انگار شرایط اقلیمی و ویژگیهای بومی هر منطقه نیز به فاکتورهای اکران اضافه شده و هر شهر و استانی، ارزشیابی و نظارت خود را بر فیلمها اعمال می کند. در هفته پیش البته رخدادهای سینمایی به نوعی با مساله اکران و نمایش گره خورده بود که در ادامه گزارش به آن پرداختهایم.
هفتهای که اکران ناقص شد!
لهجه کرمانی یکی از بازیگر ما همه باهم هستیم باعث توقیف این فیلم شد. این تیتر خبری بود که با واکنشهای مختلفی در جامعه سینمایی روبرو شد. قصه از این قرار بود که دادستان عمومی و انقلاب مرکز کرمان اعلام کرد: «پس از رصد فضای مجازی توسط معاونت رصد فضای مجازی و معاونت حقوق عامه دادسرای مرکز کرمان و با توجه به واکنشهای اجتماعی در بین مردم استان در خصوص لهجه کرمانی بازیگری که در نقش فروشنده موادمخدر بازی میکرد و به دلیل اعتراضات شدید مردمی، دستور توقیف اکران این فیلم در سطح استان کرمان صادر و اقدامات مقتضی در خصوص پیگیری موضوع انجام شده است.» این حکم با اعتراض دستداندرکاران فیلم همراه شد و روابط عمومی فیلم ما همه با هم هستیم ضمن ابراز تاسف از اقدام قضایی دادستان استان کرمان و حواشی پیش آمده، اعلام کرد از مردم استان کرمان بابت عدم اکران این فیلم در این استان عذرخواهی میکند و محتوای فیلم را حاوی هیچگونه توهین به اقوام ایرانی نمیداند. روابط عمومی فیلم ضمن دعوت مسئولین استانی به سعه صدر بیشتر تصریح کرد: حضور شخصیتهای منفی و مثبت واقعی جامعه در قالبهای داستانی یک ضرورت دراماتیک است. ضمن آنکه دامن زدن به حساسیتهای قومی در مواجهه با آثار و فیلمها را حرکتی ضدفرهنگی و مخرب میدانیم. لازم به تاکید است که با اشاعه بیشتر این حساسیتها، به تدریج شخصیتهای منفی یا مسئلهدار فیلمها و سریالها فقط میتوانند هویت تهرانی داشته باشند! روابط عمومی ما همه با هم هستیم در پایان، با ابراز تعجب از مصاحبه جدید دادستان کرمان مبنی بر تشکیل پرونده قضایی برای تهیهکننده و کارگردان این فیلم خاطر نشان کرد: فراموش نکنیم نویسندگان فیلمنامه و برخی بازیگران فیلم کرمانی هستند و ما همه با هم ایرانی هستیم!»
از سوی دیگر حواشی زیادی برای فیلم دختر شیطان به کارگردانی قربان محمدپور هم ایجاد شد که یکی از آنها حضور بازیگر زنی در فیلم بود که یک مدل عکاسی بوده است و به همین دلیل اکران این فیلم در قم متوقف شد. البته رئیس اداره سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی قم به این خبر واکنش نشان داد و آن را کذب محض اعلام کرد. محمدکاظم رضوانی با بیان اینکه برخی رسانهها به نقل از کارگردان این فیلم از توقیف دختر شیطان در قم خبر دادهاند، اظهار داشت: گام اول در اکران فیلمهای سینمایی در استانها، صدور مجوز اکران فیلم توسط سازمان سینمایی برای استانهاست که پس از صدور این پروانه، امکان عقد قرارداد عوامل فیلم و سینماها فراهم میشود. وی گفت: تاکنون هیچگونه پروانه رسمی در سامانه کشوری برای اکران این فیلم در قم صادر نشده به همین دلیل تصمیمی برای اکران یا عدم اکران این فیلم نیز در استان صورت نگرفته است.
از طرف دیگر در حالی که نرگس آبیار کارگردان فیلم شبی که ماه کامل شد هنگام برگزاری جشنواره فجر سال گذشته و بعد از آن تاکید داشت که فیلم را برای مردم استان سیستان و بلوچستان ساخته و نمیخواسته فیلمی بسازد که مردم بلوچ را ناراحت کند، این فیلم در این استان اکران نشده است. آنچه که فصل مشترک همه این توقفهاست و به یک چالش جدید در سینمای ایران بدل شده این است که انگار شاهد شکلگیری یک نوع مدیریت استانی در حوزه سینما هستیم و هر استانی بنا به سلیقه و مصلحت خود درباره اکران و نمایش فیلمهای مجوزدار تصمیم گیری میکند! اینکه فلان شخصیت منفی فیلم با لهجه فلان استان حرف میزند یا فلان شخصیت فیلم با ویژگیهای فرهنگی و اقلیمی فلان استان تناسب ندارد و دلایلی مشابه این، دیگر بر پرده سینماها سنگ روی سنگ بند نمیشود و هر کس میتواند برداشت خود را از لابهلای فیلم پیدا کرده و بر علیه آن اقدام کند! اداره کل نظارت و ارزشیابی وزارت ارشاد به عنوان مرجع تصمیمگیری هم مشروعیت دارد هم استقلال و بهعنوان یک نهاد تصمیمگیر ملی باید مورد احترام باشد. توقفهایی از این دست نه فقط به اکران طبیعی این فیلمها ضربه می زند که اعتماد عمومی به سینمای ایران را تضعیف و تخریب میکند.
«انتظار» امیر نادری در ایتالیا
حالا که خبرهای این هفته با مشکلات و موانع نمایش فیلمهای ایرانی آغاز شد، بد نیست خبری امیدوار کننده و مثبت در ارتباط با نمایش یک فیلم خاطرهانگیز ایرانی و حضور فیلمسازش در جشنوارهای معتبر باشد. خبر خوش این است که فیلم انتظار به کارگردانی امیر نادری و از تولیدات ۱۳۵۳ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در بخش «سیسال خاموشی» جشنواره بینالمللی فیلم پزارو (Pesaro Film Festival) نمایش داده میشود. این فیلم از مجموعه آثار سینمایی کانون است که به تازگی برای نمایش در جشنوارهها ترمیم و بازسازی شده است و امروز، روز اول تیر ۱۳۹۸ در سینما اکسپریمنتال با حضور امیر نادری که به عنوان داور در این رویداد حضور دارد، نمایش داده میشود.
شفاف سازی قرادادهای سینمایی
درست در هفتهای که به بهانه توقفهای استانی فیلمها، مساله قانونی بودن مجوزهای اکران و لازمالاجرا بودن آن به عنوان یک چالش جدی مطرح شد، علی سرتیپی رئیس کانون پخشکنندگان سینما از طرح مکانیزه شدن ثبت قرارداد توزیعکنندگان و سینماداران که به تازگی اجرای آن در شورای صنفی نمایش به تصویب رسیده است خبر داد. به گفته او وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدتی است که پروانه نمایش را برای فیلمها به صورت مکانیزه صادر میکند و دیگر شیوه سنتی این کار که پروانهها روی کاغذ صادر میشد، اتفاق نمیافتاد. وی با اشاره به اینکه پروانه نمایش فیلمها به صورت مکانیزه و از طریق اینترنت در اختیار ادارههای ارشاد استانها قرار میگیرد، توضیح داد: در راستای همین روند عقد قرارداد میان شرکتهای پخش نیز بهصورت مکانیزه انجام میشود و قرار بر این است که کلیه قراردادها و حوالههای سینمایی به صورت مکانیزه صادر شود. رئیس کانون پخشکنندگان بیان کرد: با اجرایی شدن این طرح، تمام اطلاعات موردنظر در حوزه قرارداد هر سینما و تعداد سانسها و برنامه آینده سینماها کاملاً شفاف در اختیار عموم قرار میگیرد اگرچه صرف سیاستگذاری و قانونگذاریها به معنای تغییر در روندهای گذشته نیست اما میتوان امید داشت با ابلاغ و انجام این قانون، بخشی از مشکلاتی که سینمای در حوزه نمایش و اکران فیلمها با آن دست به گریبان است رفع شود.
معرفی اعضای جدید شورای پروانه نمایش
اعضای جدید شورای پروانه نمایش فیلمهای سینمایی طی جلسهای با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی شدند. حسن خجسته، محمد احسانی، حسین کرمی، جمال شورجه، مجید رضابالا، کمال تبریزی، رضا پورحسین، محمد هادی کریمی و حجتالاسلام خاموشی به عنوان اعضای پروانه نمایش فیلمهای سینمایی معرفی شدند. حالا باید دید همه این رخدادهایی که در هفته گذشته در ارتباط با مساله اکران و نمایش افتاده با فعالیتهای این اعضای جدید چه سمت و سویی به خود میگیرد و آیا میتواند تحولی در این حوزه ایجاد کند که راهگشاه باشد یا خیر؟
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم: