ماهنامه سینمائی فیلم

چند می‌گیری برای بانک فیلم بسازی؟

«‌ره صد ساله» نام مستند آرشیو محوری است که در آخرین هفته دولت دوران 8 ساله حسن روحانی به سفارش روابط عمومی بانک ملی ایران توسط موسسه سبز افرنگ فیلم با هزینه 13 میلیارد ریال تولید و روز 8شهریور 1400 در یک اکران خصوصی با حضور مدیر عامل وقت بانک ملی ایران و مدعوین این بانک در ایران مال به نمایش درآمد.
این اثر که یکی از چند اثر تولید شده توسط موسسه سبز افرنگ فیلم طی حدود 2 سال گذشته در بانک ملی ایران به شمار می آید، به دلیل آرشیوی بودن تصاویر ،‌طولانی بودن فیلم در قالب مستند و ضعف فرم و محتوا قابل نقد نیست . این در حالی است که مستند 13 میلیارد ریالی « ره صد ساله »با رپرتاژ آگهی و تعریف و تمجید های لفظی مورد عنایت سفارش دهندگان قرار می گیرد!
با وجود تولید 18 اثر متفاوت توسط موسسه سبز افرنگ فیلم و پیام صبح متعلق به محمدی در بانک ملی ایران ، طی حدود 2 سال گذشته و با صرف هزینه های چند میلیاردی شاید بتوان « ره صد ساله » را به سفارش گیرندگان این مجموعه ها از بانک ملی ایران اتلاق کرد .
در شرایطی که فیلمسازان و مستند سازان توانمندی در کشور از کوچکترین توجه و حمایت مادی و معنوی بی بهره هستند ، سفارش‌هایی از این دست با خروجی ضعیف و همراه با رپرتاژ آگهی و خبر سازی های غیر حرفه ای درباره آن قابل تامل است .
این گزارش پیش تر آماده شده بود و اگر نسخه مهرماه مجله به موقع چاپ می‌شد شاید رنگ و بو و حال و هوای آن با آن چه می‌خوانید متفاوت به نظر می‌رسید .
این تفاوت به معنی تغییر در محتوای گزارش نیست بلکه می‌توان آن را به فال نیک گرفت و کمک کننده به تکمیل آن و انتقال دقیق تر پیام گزارش دانست .
همه چیز از انتشار رپرتاژ آگهی‌ها و خبر های تمجیدی از ساخت فیلمی آغاز شد که به همت روابط عمومی بانک ملی ایران در برخی رسانه های مکتوب و مجازی منتشر شد. خبری که ما را بر آن داشت تا در راستای انجام رسالت مطبوعاتی به جست و جو در کم و کیف آن بپردازیم و پرده از واقعیت‌های ساخت و پخش فیلم «ره صد ساله » که طی آئینی همزمان با آخرین هفته دولت تدبیر و امید در ساعت 17 روز دوشنبه 8 شهریور 1400 به صورت خصوصی در پردیس ایران مال و به صورت عمومی در همان زمان از طریق صفحه اینستاگرام بانک ملی ایران به نمایش در آمد .
« ره صد ساله » به نویسندگی و کارگردانی معین کریم الدینی و تهیه‌کنندگی مهدی محمدی و به سفارش روابط عمومی بانک ملی ایران در موسسه سبز افرنگ فیلم تهیه شده است .
این موسسه و کانون آگهی و تبلیغاتی پیام صبح نما به مدیر مسئولی خانم مونا محمدی که هر دو متعلق به آقای مهدی محمدی و در یک نشانی فعالیت می‌کنند طی ماه های گذشته، سفارش ساخت و پخش چند اثر دیگر از روابط عمومی بانک ملی ایران را دریافت کرده و فقط یک فقره از این دریافت ها، مبلغ 13 میلیارد ریال برای ساخت مستند «ره صد ساله» بوده است.
کارنامه همکاری آقا و خانم محمدی با روابط عمومی بانک ملی ایران نشان می‌دهد که این دو موسسه قابلیت خود برای قبول سفارشات پی در پی بانک ملی ایران را به مسئولان وقت این بانک نشان داده‌اند. اما آیا آثار تولید شده توانسته است ضریب نفوذ لازم در میان مخاطبان را داشته باشد؟ و آیا طرح ها و پیشنهادات دیگری برای بهبود سطح تولیداتی از این دست وجود نداشته است یا نمی‌توانست وجود داشته باشد ؟
ما در این گزارش می‌خواستیم به بررسی فیلم مستند متکی به تصاویر آرشیوی « ره صد ساله » بانک ملی ایران بپردازیم و به دنبال پاسخ به این پرسش باشیم که آیا امکان داشت با 13 میلیارد ریال هزینه ساخت این مستند یک ساعته ، فیلم بهتری ساخت یا خیر ؟ و به تعبیر دیگر آیا فیلمسازان و مستند‌سازان آمادگی داشتند و دارند تا با این مبلغ و یا مبلغ کمتر از این 13 میلیارد ریال، مستندی مقبول تر و حرفه ای تر برای بانک ملی ایران بسازند یا نه ؟
به رغم تعریف و تمجید های مدیر عامل وقت بانک‌ملی ایران و برخی دیگر از مدعوین اکران خصوصی در ایران مال ، ما نتوانستیم نقطه قوتی در این اثر 13 میلیارد ریالی بیابیم تا به نقد یا تحلیل آن بپردازیم و به همین دلیل نیز از آن عبور کردیم و صرفا به شرحی از آنچه درتدوین پلان‌ها اتفاق افتاده پرداختیم‌. با آماده شدن گزارش و البته قرار انتشار دو شماره ای مجله با موضوع جدیدی مواجه شدیم و آن انتصاب مدیر عامل جدید بانک ملی و جالب تر از آن ، استقبال شبه نظامی انتظامات بانک ملی ایران از مدیر عامل جدید بود .
در روز معارفه اقتصاددان بانکدار ، اتفاقی عجیبی افتاد که به سرعت فضای مجازی و پس از آن رسانه‌های دیگر را پر کرد .
فیلمی که از مراسم استقبال از فرزین در بانک ملی ایران در برابر او و هیات همراه خبردار ایستاده و خود را در خدمت وی معرفی می‌نمایند و او نیز ایستاده و به این نمایش تشریفاتی نگاه می‌کند به سرعت رسانه‌ای شد. شاید مردم انتظار داشتند مدیر عامل خوش نام پیش آمده و در برابر ماموران انتظامات بانک بایستاد و به آنها بگوید : « از شما سپاسگزارم ولی به جای این که دست به سر در برابر من قرار بگیرید ، از شما می‌خواهم دست به سینه پیش مردم بایستد . چرا که همه ما خدمتگزار مردم هستیم. « اما این نشد و فیلم در بخش خبری سیما نیز پخش شد و بدتر از آن کسی از مسئولان بانک آمد و گفت: این رسم بانک است و در گذشته نیز چنین بوده است و موضوع فقط به مدیر عامل جدید مربوط و محدود نمی‌شود !‌ و این شد عذری بد تر از گناه .
گویا پیش از این نیز از مدیران عامل بانک ملی ایران اینگونه استقبال می‌شده و مراسم معارفه نیز در عمارت سردار اسعد بختیاری موسوم به « کاخ سردار اسعد» که در بانک قرار دارد برگزار می‌شده است و معارفه مدیرعامل جدید نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما نکته این جاست که همین دوش فنگ و پیش فنگ و همین ایست! خبردار! و آزاد باش! و معارفه در عمارت موسوم به کاخ سردار اسعد باعث شد تا محتوای گزارش ما تغییر کند.
در گزارش اولیه می‌خواستیم بگوییم مشکل این است که صد ها میلیارد ریال خرج تبلیغات بانک و هزاران میلیارد ریال خرج طرح هایIT و فلان و فلان می شود و خروجی آن دور از انتظار است .
می‌خواستیم بنویسیم به جای تبلیغات « بیا منو ببین» بانک‌ها! می‌شود به مردم گفت : « ما شما را می‌بینیم» و در عمل به آن ها نشان داد که بانکداری ملی و بانکداری اسلامی می‌تواند راهگشای توسعه ، عدالت و پیشرفت باشد .
می‌خواستیم بگوییم این مملکت کلی هنرمند و خانه هنرمندان و خانه سینما و انجمن مستند سازان و فیلمسازان و ... دارد و اینکه ما فقط انگشت در یک دریچه کنیم و بخواهیم برای مردم اعتماد سازی و برای آیندگان تاریخ سازی کنیم ،‌ معقول و منطقی به نظر نمی‌آید .
می خواستیم بگوییم مگر بانکی در قد و قواره بانک ملی ایران که به قول خودش ره صد ساله رفته است نمی‌تواند شرایط موجود کشور ،‌نیاز ها و روش ها را درک کند که این گونه پول ملی را به پلان های ندیدنی تبدیل می‌کند و کسی هم صدایش در نمی آید.
می‌خواستیم بگوییم ... که دیدیم باید فراتر از اینها را بگوییم و ریشه‌ای‌تر به این بحث بپردازیم. پس برآن شدیم تا در شماره‌های بعدی با دقت نظر بیشتری به واکاوی موضوع بپردازیم و فصل گزارش « چند می‌گیری برای بانک فیلم بسازی» را در همین جا می‌بندیم و به سر فصب جدید می‌اندیشیم.