تحلیلگران اقتصادی سینمای چین از تابستان 2018 به عنوان یک تابستان معمولی برای گیشه اسم میبرند. اما در همین تابستان «معمولی» بیش از دو میلیارد دلار بلیت فروخته شد! پس این پرسش مطرح است که چرا باید به چنین تابستان موفق و پرفروشی، لقب «معمولی» داد. ظاهراً تحلیلگران انتظار و توقع فروش بالاتری برای تولیدات بومی داشتهاند و رقم فروش فعلی، رضایتشان را فراهم نمیکند. احتمالاً آنها با توجه به موفقیت 830 میلیون دلاری قسمت دوم گرگهای سلحشور در تابستان گذشته، انتظار تکرار چنین فروش کلانی را برای محصولات تابستانی امسال داشتهاند.
در فاصله ماه ژوییه 2016 تا ژوئن 2017 تعداد سالنهای سینمای چین تا حد بسیار زیادی افزایش یافت. این خبر خوشی برای تماشاگران و جامعه سینماداران چین بود و حکایت از گسترش سریع امکانات روز میکرد. مجموع فروشی نزدیک به هفت میلیارد در هشت ماه اول سال، نوعی رکوردشکنی به حساب میآید و اهل فن از رشد هفده درصدی فروش بلیت نسبت به سال قبل سخن میگویند که به معنی افزایش یک میلیارد دلاری فروش سینماهای چین است.
اما در کنار موفقیت چشمگیر تعدادی از فیلمهای سینمایی، برخی فیلمهای پرسروصدا هم شکست تجاری خوردند که بررسی دلایل شکست آنها میتواند بسیار مفید باشد. در فصل تابستان کارهایی چون مبارزه تا سر حد مرگ/ Dying to Survive، سلام آقای میلیاردر و جزیره با فروشهای 453، 370 و 195 میلیون دلاری، موفقترین فیلمهای چینی بودند. اما رقم فروش این سه فیلم، کمتر از فروش عملیات دریای سرخ و کارآگاه محله چینیها2 بود که اوایل 2018 روی پرده سینماها رفتند. این فیلمها موفق به فروشهایی 576 و 541 میلیون دلاری شدند و تا امروز پرفروشترین فیلمهای سال جاری میلادی چین هستند.
اما شکست سخت تجاری آسورا و مهاجمان اروپایی به قدری شوکآور و دور از انتظار بود که مانع شیرین شدن کام اهالی صنعت سینمای چین (به واسطه موفقیت دیگر محصولات چینی) شد. آسورا درامی فانتزی و حماسی/ تاریخی به کارگردانی پنگ ژانگ است که بدلکار تعدادی از کارهای پرسروصدای هالیوودی بوده و با این فیلم اولین ساخته سینماییاش را ارائه کرد. از این فیلم که با هزینه بالای 115 میلیون دلار تهیه شده، به عنوان یکی از موفقترین محصولات سال اسم برده میشد اما عدم استقبال تماشاگران یک فاجعه را رقم زد. پرهزینهترین فیلم تاریخ سینمای چین تا امروز، در هفته اول نمایش فقط هفت میلیون دلار فروش کرد و بلافاصله از پرده سینماها برداشته شد. رسانهها واکنش تماشاگران به فیلم را با تیتر «شکست فاجعهآمیز حماسی برای فیلم حماسی» توصیف کردند و در توجیه عدم موفقیت مالی فیلم، شلوغی اکران در فصل تابستان بهانه شد. اما واقعیت امر این است که در این میان، فیلمهای دیگری هم روی پرده رفتند و با استقبال گرمی روبهرو شدند. عدم موفقیت مالی آسورا به یک راز عجیب میماند که به سردرگمی تحلیلگران اقتصادی دامن زده است.
اما بر خلاف این اکشن حماسی، سه فیلم برتر تابستان سینمای چین فیلمهایی کمدی و کمهزینه بودند با موضوعهایی بسیار ساده و واقعگرایانه که کاملاً بیدنگوفنگ هم ساخته شدهاند. مبارزه تا سر حد مرگ با هزینهای ده میلیون دلاری، بر اساس داستانی واقعی ساخته شده و درباره بیماری سرطانی است که تصمیم میگیرد به بقیه بیماران سرطانی کمک کند؛ و راهحل او که آوردن داروهای ارزانقیمت از هند است، راهحلی نامتعارف و خندهدارست. سلام آقای میلیاردر هم داستان جوانی معمولی را تعریف میکند که باید طی سی روز یک میلیارد دلار را خرج کند؛ و در صورت موفقیت سی میلیارد دلار پاداش میگیرد. جزیره هم داستان کارگری را تعریف میکند که میخواهد برنده لاتاری شود، اما یک حادثه غیرمترقبه او و همکارانش را به جزیرهای متروکه میکشاند.
انتقامجویان: جنگ ابدیت موفقترین فیلم هالیوودی فصل تابستان سینماهای چین شد و تماشاگران برای دیدنش رقمی نزدیک به 360 میلیون دلار پرداخت کردند تا در ردیف سوم جدول فروش قرار بگیرد. شکار هیولا2 رقابت تنگاتنگی با این اکشن ابرقهرمانانه داشت و با اختلافی چهار میلیون دلاری در ردیف چهارم جدول جای گرفت. دنیای ژوراسیک: قلمرو سقوطکرده دومین کار موفق هالیوودی در این جدول است که با فروشی 261 میلیون دلاری پنجم شد. بازیکن شماره یک آماده (استیون اسپیلبرگ) با 218 میلیون، غرش (با بازی دواین جانسن) با 156 میلیون و مِگ (جیسن استاتم) با 151 میلیون دلار فروش، دیگر محصولات موفق هالیوودی بودند. دواین جانسن و فیلمهایش در بین تماشاگران چینی محبوباند و به همین خاطر غرش در این کشور موفقتر از آمریکا بود. این اکشن 130 میلیون دلاری در آمریکا فقط 99 میلیون دلار فروخت.
اما از دلایل موفقیت بیشتر فیلمهای چینی در مقایسه با فیلمهای هالیوودی میتوان به «دوره رخوت» اشاره کرد که چهار تا شش هفته طول میکشد و فیلمهای هالیوودی امکان اکران ندارند و فقط محصولات بومی به نمایش عمومی درمیآیند؛ این دوره در اوج فصل تابستان و زمانی است که انبوه تماشاگران راهی سالنهای سینما میشوند. نکته دیگری که تحلیلگران اقتصادی به آن اشاره میکنند، موفقیت محصولات بالیوودی است. با وجود اکران پرسروصدای بلاکباسترهای پرسروصدای هالیوودی، فیلمهای هندی از موقعیت خوبی در بین تماشاگران چینی روبهرو هستند. سوپراستار مخفیِ عامرخان توانست به فروش قابل توجه 118 میلیون دلاری دست پیدا کند که در قیاس با فروش 105 میلیون دلاری بلک پنتر میتوان به میزان محبوبیت تولیدات هندی در چین پی برد. البته سلطانِ سلمانخان که با عنایت به موفقیت کمدی درام عامرخان به صورت گسترده روی پرده رفت، نتوانست جادوی آن یکی خان را تکرار کند! به گفته منتقدان، همیشه یک داستان جذاب است که تماشاچی را به دنبال خود میکشد و فیلم سلمانخان فاقد این عنصر بود.
تحلیلگران پیشبینی میکردند که فیلمهای تابستانی رکورد عملیات دریای سرخ و کارآگاه محله چینیها2 را بزنند. اما با عملی نشدن این رؤیا، تحلیلگران به نتیجه تازهای رسیدهاند و میگویند موفقیت بالای مالی فیلمها دیگر فقط به فصل تابستان اختصاص ندارد و در طول سال گسترده شده است. بنابراین، دیگر دلیلی ندارد که چشم صنعت سینما و تحلیلگران به این فصل دوخته شود. در این میان برخی سینماداران چینی هم با عنایت به این تحلیل، خواهان برچیده شدن بساط «دوره رخوت» تابستان و محدودیت نمایش فیلمهای هالیوودی هستند! تازهترین قسمت مجموعه اکشن مأموریت غیرممکن با بازی تام کروز در آخرین روزهای تابستان روی پرده رفت و به همین دلیل در اینجا اشارهای به آن نشد.
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم: