سینمادوستان یا بهاصطلاح عامیانه «فیلمبازها» برای خرسندی از سال 2018 کار سختی ندارند، چون مملو از اتفاقهای سینماییای است که باید قدرشان را بدانند؛ از موفقیتهای چشمگیر فیلمهای خارجیزبان در رقابت اسکار پیش رو و مستندهای ستایششده در گیشه تا بازگشتِ کارگردانان زن تحسینشدهای چون تامارا جنکینز و لین رمزی، و حتی رو آوردن دوباره استودیوها به تولید آثار شاخصی که در زمره تولیدهای ابرقهرمانی معمولِ سالهای اخیرشان قرار نمیگیرند!
توضیح: این فهرست در اصل پانزده دلیل داشت اما از آنجایی که بعضی موارد فاقد جذابیت بودند یا اصلاً در کلیتِ مقاله، نقض غرض به نظر میرسیدند، حذف شدند تا شما با مطلب خواندنیتر و - البته - منطقیتری روبهرو باشید! برای رفع کنجکاوی، مثلاً یکی از موارد حذفشده به شکرگزاری سینمادوستان - به زعم زک شارفِ نویسنده - برای زنده ماندن تام کروز بعد از ساخت فیلم جدیدش در سری مأموریت غیرممکنها برمیگردد و اینکه ما با یکی از بهترین اکشنهای سالیان اخیر طرفیم و خودمان خبر نداریم و...
یک: نتفلیکس اکرانهای سینمایی را در اولویت قرار داد
نتفلیکس بالأخره پذیرفت که برخی فیلمهای خاص را ابتدا در سینماها به نمایش درآورد و سپس به صورت مجازی در دسترس علاقهمندانِ گوشهوکنار دنیا قرار بدهد؛ و حالا میتواند انتظار این را هم داشته باشد که سینماگران برجسته بیشتری را جذب کند. این پایگاه مجازی عرضه فیلمهای سینمایی و آثار تلویزیونی، فیلم جدید برادران کوئن یعنی تصنیفِ باستر اسکراگز را یک هفته پیش از عرضه مجازی، در سینماها به نمایش درآورد؛ اتفاقی که در مورد رومای آلفونسو کوارون از سه هفته قبلِ اکران روی داد. نتفلیکس همچنان به راهش ادامه میدهد و هر روز به قدرتِ بزرگتری بدل میشود اما در این بین، 2018 به سالی بدل شد که مسئولانش فهمیدند، سالنهای سینما هنوز اهمیت دارند.
دو: موج جدیدِ مؤلفهای «آمازون»
پاییز 2018 در «آمازون استودیوز» با استخدام جولی راپاپورت سپری شد تا بخش سینمایی این کمپانی، بیشتر به سمت فیلمهای جریان اصلی گام بردارد؛ اتفاقی که میتواند به معنای پایانِ کار آمازون با سینماگران مؤلفِ سرسخت و مصالحهناپذیر باشد. فیلمهای فوقالعادهای چون تو هرگز واقعاً اینجا نبودی (لین رمزی)، نگران نباش، پای پیاده زیاد دور نمیشود (گاس ون سنت) و سوسپیریا (لوکا گوادانینو) امسال اگر به خاطر آمازون نبود، احتمالاً رنگِ پرده نقرهای را نمیدیدند و این اتفاقی است که باید قدردان آن باشیم.
سه: رقابت هیجانانگیز در بخش بهترین فیلم خارجیزبان اسکار
بهندرت اتفاق افتاده است که رقبای بخش اسکار بهترین فیلم خارجیزبان، تهدیدی برای همتایان خود در سایر بخشها از جمله بهترین فیلم باشند. اما 2018 سال باشکوهی برای سینمای جهان است، از رومای مکزیک و جنگ سردِ لهستان که در رشتههای بهترین فیلم، کارگردانی و بازیگر اصلی زن هم شانس بالایی برای کسب نامزدی دارند تا سوختنِ کره جنوبی و دلهدزدهای ژاپنی و مرزِ سینمای سوئد و کفرناحومِ لبنانی که سر نامزدی در بخش خودشان، رقابت تنگاتنگی را پشت سر میگذارند.
چهار: استودیوها دوباره اعتبار پیدا میکنند!
هر سالی که استودیوهای بزرگ دست به تولید فیلمهایی نظیر نابودی (پارامونت)، تنفری که میپراکنی (فاکس قرن بیستم)، نخستین انسان (یونیورسال)، بیوهها (فاکس قرن بیستم) و... بزنند، سالی است برای جشن گرفتن و قدردانی. استودیوها در سالهای اخیر بیش از حد درگیر اقتباسهای سینمایی از کتابهای مصور شدهاند، اما 2018 ثابت کرد که بعضی از آنها همچنان ریسک هم میکنند.
پنج: فیلمسازان زنی که بعد از مدتها دست به کار شدند
کمدی درام تحسینشده تامارا جنکینز با نام زندگی شخصی اولین فیلم او در مقام کارگردان بعد از وقفهای یازدهساله است (وحشیها در سال 2007 روی پرده رفت) و خوشبختانه چنین به نظر میرسد که دیگر تکرار نخواهد شد. همین وضعیت درباره لین رمزی هم صادق است که بعد از هفت سال با تو هرگز واقعاً اینجا نبودی بازگشت و همین طور جنیفر فاکس که قصه را پس از هشت سال ساخته است.
شش: مستندها هم میتوانند بلاکباستر باشند!
سال 2018 شاهد غوغای مستندها در گیشه سینماها بود تا این موضوع دوباره به اثبات برسد که عموم تماشاگران هم به سینمای غیرداستانی علاقهمندند. فقط به فروش این مستندها در گیشه ایالات متحده توجه کنید: تو همسایه من نمیشوی؟ (22 میلیون دلار)، آربیجی (14 میلیون)، سه غریبه همسان (12 میلیون) و انفرادی آزاد (نزدیک 9 میلیون دلار).
هفت: دو فیلم ترسناک کلاسیک متولد شدند
هر سال این اتفاق روی نمیدهد که شاهد آثار سینماییای باشیم که بهسرعت کلاسیک تلقی شوند (هنوز باورمان نمیشود که جایی برای پیرمردها نیست و خون بهپا میشود در یک فصل روی پرده رفتند). این هم هدیه دیگری است که سینمادوستان امسال دو فیلم ترسناک کلاسیک را شاهد بودهاند؛ سالی که با موروثیِ آری آستر آغاز شد که در جشنواره ساندنس غوغایی بهپا کرد و حالا با سوسپیریای لوکا گوادانینوی ایتالیایی به پایان میرسد که امضای خودش را پای این فیلم - که تا حدی بر اساس اثر کلاسیک داریو آرجنتو محصول 1977 و منبع اقتباسش شکل گرفته - انداخته است. منتقدان «ایندیوایر» بهتازگی این فیلم را در زمره بهترین فیلمهای ترسناک تاریخ سینما قرار دادهاند.
هشت: کرایتریئن نمایشهای آنلاین خواهد داشت
پایان کار «فیلماستراک» قلب سینمادوستان زیادی را شکست اما اتفاقی که تسلیبخش آنها شد، این بود که «کرایتریئن کالکشن» اعلام کرد در بهار 2019 پایگاه عرضه مجازی خودش را راهاندازی میکند. این پایگاه که «کرایتریئن چَنِل» نام خواهد داشت و جزییات بیشتر در خصوص فعالیتهایش در هفتههای آینده منتشر میشود، مأوایی خواهد بود برای سینمای هنری و فیلمهای خارجیزبان.
نه: بازیگران در مقام کارگردان نیز حرفی برای گفتن دارند
تجربههای کارگردانی بازیگران همیشه با موفقیت همراه نبوده است اما پاییز امسال نشان داد که بردلی کوپر (ستارهای متولد میشود)، پل دِینو (حیات وحش) و جونا هیل (اواسط دهه 1990) اصلاً برای کارگردانی متولد شدهاند! هر سه بازیگرِ کارگردانشده، با نخستین تجربههای خود در مقام فیلمساز مورد تحسین منتقدان قرار گرفتهاند تا در سالهای آینده علاوه بر بازیگری به عنوان فیلمساز هم سینمادوستان را در انتظار آثار بعدیشان قرار دهند. بماند که در این میان، جان کرازینسکی هم با یک مکان آرام کارنامه فیلمسازیاش را احیا کرد.
ده: غرابتِ یورگوس لانتیموس همیشگی خواهد بود
سبکِ غریبِ یورگوس لانتیموس همیشه آینده او در هالیوود را در هالهای از ابهام قرار داده بود؛ و همیشه چنین سؤالهایی مطرح میشد که آیا او میتواند طرفداران تازه و عامتری را جذب کند؟ یکی از دلایلی که سینمادوستان باید قدردان سینما در سال 2018 باشند این است که لانتیموس با محبوب ثابت کرد که میتواند قالبهای داستانگویی دستیافتنیتری را برگزیند بیآنکه از غرابتِ جهان سینماییای که خلق میکند کاسته شود. محبوب درهای جدیدی را برای آینده لانتیموس گشود و حالا او میتواند مثل دنی ویلنو از تولیدهای بزرگ استودیویی سر درآورد.
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
https://telegram.me/filmmagazine
[ایندیوایر]