ماهنامه سینمائی فیلم

امسال همه عصبانی‌ترند!

میز خبر: نگاهی به تازه‌ترین رویدادهای سینمای جهان

گردآوری و ترجمه رضا حسینی

کارگردان «فارست گامپ» به سراغ «ساحره‌ها» می‌رود
رابرت زمکیس سال 2018 را اصلاً خوب به پایان نرساند. او با جدیدترین اثرش به ماروِن خوش آمدید در آخرین ماه سال روانه سالن‌های سینما شد و انتظارهای خودش را پیرامون موفقیت در فصل جوایز داشت، اما با نقدهای بد و یک شکست تجاری تاریخی و برچسب «بدترین فیلم سال» از دور خارج شد! با وجود این، زمکیس که بعضی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما را در کارنامه دارد، به‌سرعت همه چیز را به فراموشی سپرده و سراغ پروژه بعدی‌اش با عنوان ساحره‌ها رفته است که باز هم پروژه‌ای کاملاً کنجکاوی‌برانگیز است. او در گفت‌وگوی تازه‌اش، بیش‌تر درباره این اقتباس گفته است و تغییر اساسی را توضیح داده که می‌خواهد در داستان رولد دال به وجود بیاورد. برای کسانی که با کتاب کودکان - حالا کلاسیکِ - ساحره‌ها آشنا نیستند باید گفت که داستان درباره یک شکارچی بازنشسته ساحره‌هاست که نوه‌اش گروهی از ساحره‌های اهریمنی را به مبارزه می‌طلبد. زمکیس قصد دارد دوره زمانی و مکان این اقتباس سینمایی جدید را عوض کند. او در گفت‌وگو با نشریه فرانسوی «اَلوسینه» گفته است: «می‌خواهیم داستان، حال‌وهوای زیرژانر «گوتیک جنوبی» را به خود بگیرد و در دهه 1960 روی دهد. این راه و شیوه‌ی هیجان‌انگیزی برای افزودن بار جامعه‌شناسی به چنین داستانی است.» زمکیس در خصوص این‌که پروژه در چه مرحله‌ای قرار دارد هم از انتخاب بازیگران خبر داد ولی گفت که فعلاً باید به بازیگر مناسبی برای ایفای نقش اصلی برسند. اما موضوع دیگری که این پروژه را بیش‌تر جالب توجه می‌کند، این است که زمکیس در سال‌های اخیر برای استفاده‌اش از فناوری‌های روز در تولید فیلم‌هایش شناخته شده است، از دستاوردهای تازه در عرصه فناوری سه‌بعدی بگیرید تا ضبط حرکت (موشن کپچر). پس تردیدی نیست که او در این پروژه هم رویکردی فناوری‌محور داشته باشد و در این خصوص هم کنجکاوی مضاعفی را برای سینمادوستان به همراه بیاورد. البته کمپانی وارنر در سال 1990 اقتباس سینمایی‌ای از این داستان را اکران کرد که در آن آنجلیکا هیوستن نقش اصلی را بازی کرده است و برخی آن را یک فیلم کالت می‌دانند؛ اما خود رولد دال عقیده داشت که فیلم «حسابی مخوف» است.

آیا سلبریتی‌ها باید در فصل جوایز سیاسی شوند؟
نطق‌های سیاسی در چند سال گذشته، بیش‌ترین عناوین را پس از برگزاری مراسمی چون امی، گلدن گلوب و جوایز اتحادیه بازیگران سینما، به خود اختصاص داده‌اند (اسکار در قیاس با این سه مراسم، سیاسی به حساب نمی‌آید!). جوایز هالیوودی، تماشاگران و مخاطبان جهانی دارند و اگر برنامه و مراسمی هم از شبکه‌های تلویزیونی پخش نشود، باز هم نقل قول‌های برندگانش در توییتر، اینستاگرام و دیگر رسانه‌های اصلی منتشر و بازگو می‌شوند. امسال همه عصبانی‌ترند! و مشکلات بزرگ‌تر از هر زمان دیگری به نظر می‌رسند، از تغییرات اقلیمی و گرسنگی و دیگر ترس‌های جهانی گرفته تا آزارگران جنسی و سوءاستفاده‌گران صنعت فیلم‌سازی و دروغ‌گویان کمپانی دی‌سی. در این شرایط کارهای متفاوتی می‌توان انجام داد. اول این‌که سلبریتی‌ها سیاسی شدن را انتخاب کنند که در این صورت بد نیست از خودشان بپرسند: امید دارند چه کسی تحت تأثیر قرار بگیرد؟ و آیا این بهترین راه برای تأثیرگذاری روی آن‌هاست؟ نطق‌های فصل جوایز برای اغلب مردم (حالا هر قدر هم که صمیمانه و از ته دل باشد) تکراری و ملال‌آور شده است. در این شرایط شاید کسی قصد داشته باشد که عموم مردم را از موضوعی مطلع کند اما صورت دیگر کارش این است که می‌خواهد خانواده و دوستانش را تحت تأثیر قرار بدهد و به آن‌ها نشان دهد که قهرمان توسری‌خورهاست! به هر حال برخی باید این کار را انجام بدهند مثل مریل استریپ که در مراسم گلدن گلوب 2017 درخشان ظاهر شد و نطقی فراموش‌نشدنی کرد. اما متأسفانه باید این واقعیت را پذیرفت که همه ما مریل استریپ نیستیم.

انتخاب بعدی این است که سلبریتی‌ها اصلاً سیاسی‌بازی درنیاورند؛ مثل جین فوندا در سال 1972 که به‌حق اسکاری برای کلوت برنده شد و گفت: «حرف‌های زیادی می‌شود زد اما امشب قصد ندارم چیزی بگویم.» و به‌سادگی از همه تشکر کرد. نباید فراموش کرد که ما در عصر رسانه‌های مجازی و اجتماعی به‌سر می‌بریم و حتی اگر نطق سیاسی کسی هم پر از جزییات باشد و به‌هیچ‌وجه سطحی نباشد، دست‌آخر فقط یک جمله از حرف‌های اوست که دائم تکرار خواهد شد. مردم دیگر کاری به اخبار ندارند و فقط تیترها را می‌خوانند. در همین راستا می‌توان به جوایز تونی در ماه ژوئن 2018 اشاره کرد و مثلاً حرف‌های اندرو گارفیلد که از حقوق اقلیت‌ها دفاع کرد و گفت: «همه ما محترم هستیم و حق‌وحقوقی داریم.» یا دیگرانی که بیانیه‌های شیوا درباره جادوی هنر و... سر دادند اما در نهایت تنها جمله‌ای که از آن شب در سراسر اینترنت چرخید و رسانه‌های اجتماعی را در بر گرفت، دشنامی بود که رابرت دنیرو حواله دانلد ترامپ کرد؛ جالب‌تر این‌که اغلب منابع خبری حتی متن حرف‌های دنیرو را هم منعکس نکردند! خلاصه‌اش این است که فقدان نزاکت خیلی‌ها را عذاب می‌دهد. کاخ سفید، معلولان و زندانیان جنگی و مسلمانان و مکزیکی‌ها و مهاجران و... را مسخره می‌کند و در این میان، اهالی هالیوود مرتکب اشتباه می‌شوند که رییس‌جمهور را نشانه می‌روند چون می‌توان گفت که او خیلی خوب بلد است که چه‌طور از توییتر در جهت منافع خودش استفاده کند و سلبریتی‌ها با سیاسی‌شدن‌های خودجوش و آنی‌شان در واقع به ایجاد سروصدای مورد نظر ترامپ کمک می‌کنند.

در عصر دیجیتال، همه ما می‌خواهیم در اولین فرصت نتیجه بگیریم. شاید با تحصیل و انتخاب‌های درست تا یکی‌دو نسل دیگر زمان ببرد تا نتیجه حقیقی را ببینیم اما بالأخره این اتفاق به گونه‌ای درست و متفاوت روی می‌دهد. در هر حال، هر راهی را که برمی‌گزینید باید فعال باشید و داوطلبانه و واقعی دست به کار شوید نه این‌که فقط نظرات‌تان را در شبکه‌های مجازی پخش کنید.

تبلیغات و مانورهای خبری مثبت، آمار و ارقام منفی!
اگر گرایش‌ها و امور هالیوود را به شکل صوری دنبال می‌کنید، احتمالاً تصورتان بر این است که استودیوها زنان سینماگر بیش‌تری را در پروژه‌های بزرگ خود به کار می‌گیرند. سال 2018 فیلم‌های مدعی مهمی را در فصل جوایز به خود دیده است و کارگردانان زنی چون دبرا گرنیک و کَرین کوزاما با فیلم‌های‌شان واقعاً خودی نشان داده‌اند. پس ممکن است این طور به نظر برسد که صنعت فیلم‌سازی، جذب سینماگران زن را آغاز کرده است و به کارگردانان، تهیه‌کنندگان، نویسندگان و دیگر عوامل زن بهای ویژه‌ای می‌دهد. اما بر اساس مطالعات جدید، متأسفانه واقعیت نه‌فقط بر خلاف این موضوع است بلکه آمار و ارقام هم بسیار دور از انتظارند! دکتر مارتا لازِن، مدیر اجرایی مرکز مطالعات زنان تلویزیون و سینمای دانشگاه دولتی سن دیئگو، دست به انتشار گزارشی زده است که درباره نقش‌های زنان در 250 فیلم پرفروش گیشه در سال 2018 است. نتیجه این‌که آمار و ارقام در قیاس با سال‌های اخیر چندان تغییری را نشان نمی‌دهند! این مطالعه روی 3076 فردی صورت گرفته است که در 250 فیلم پرفروش سال 2018 کار کرده‌اند. از این تعداد، فقط 20 درصد را زنان کارگردان، نویسنده، تهیه‌کننده، تهیه‌کننده اجرایی، تدوینگر و فیلم‌بردار تشکیل می‌دهند که در قیاس با سال قبل از آن، فقط 2 درصد افزایش داشته است. اما وقتی فقط تعداد کارگردانان زن در نظر گرفته شوند، آمار از این هم بدتر است. زنان در 2018 فقط 8 درصد از شمار کل کارگردانان را تشکیل می‌دهند که 3 درصد پایین‌تر از سال قبل از آن است و 1 درصد پایین‌تر از تعداد کارگردانان زن در سال 1998. باورش سخت است؟! دکتر لازن هم در توضیح خود چنین آورده است: «این مطالعه ثابت می‌کند که صنعت فیلم‌سازیِ جریان اصلی، بر خلاف پیش‌بینی‌های متعددی که در سال گذشته صورت گرفت، تغییر مثبت چندانی به خود ندیده است. این بی‌توجهی رادیکال با اقدامات داوطلبانه چند نفر یا یک استودیوی خاص جبران‌پذیر نیست... واقعیت بسیار روشن است، 8 درصد تفاوتِ فاحشی با ادعای برابری و اهمیت قائل شدن برای سینماگران زن دارد؛ و این شرایط وقتی تغییر می‌کند که بازی‌گردان‌های اصلی از جمله استودیوها، آژانس‌های کشف استعداد، اتحادیه‌ها و انجمن‌ها دست به دست هم بدهند و واقعاً وارد عمل بشنوند. در حال حاضر، اراده‌ای برای تغییر دیده نمی‌شود...» احتمالاً به همین خاطر است که در ظاهر اوضاع روبه‌تغییر گذاشته است و در عمل و بعد از بررسی آمار، چیزی جز تبلیغات پرسروصدا و مانورهای خبری مثبتِ توخالی باقی نمی‌ماند.

مراسم اسکار 2019 چند مجری خواهد داشت
بعد از انصراف پرسروصدا و پرحاشیه کوین هارت از اجرای مراسم اسکار به خاطر توییت‌های توهین‌آمیزی که دریافت کرد، آکادمی در این باره که چه کسی مراسم را به جای هارت اجرا می‌کند، سکوت کرده است. اما بر اساس گزارش‌های تازه، این کار دلیل موجهی دارد. اسکار امسال ممکن است چند مجری داشته باشد و یک بار دیگر به شیوه‌ای برگزار شود که آخرین بار، سه دهه پیش انجام شده بود. طبق آن‌چه به نقل از منابع موثق گزارش شده است، ظاهراً کسی علاقه‌ای به اجرای مراسم 2019 ندارد به‌خصوص بعد از افتضاح کناره‌گیری هارت. بنابراین تصمیمی که عملی هم شده است این است که افراد متفاوتی بخش‌های مختلف مراسم را اجرا کنند که البته دیگر نمی‌شود آن‌ها را مجری خواند. کسانی را که پیشنهاد پر کردن جای هارت را قبول نکردند نمی‌توان شماتت کرد چون پس از حمله‌هایی که به او شد، سایر کمدین‌ها یا ترسیدند با حمله‌های مشابهی روبه‌رو شوند یا در حمایت از هم‌قطارشان از این کار سر باز زدند. اما از نام‌هایی که در گزارش آمده است می‌شود به هیو جکمن اشاره کرد که در گفت‌وگویی با «ددلاین» گفته است که اگر از او درخواست شود دوباره مراسم را مجری‌گری خواهد کرد، به شرط این‌که برنامه‌اش اجازه بدهد! به هر حال، با در نظر گرفتن اجراهای گه‌گاه ناموفق سال‌های اخیر، شاید بد نباشد که این بار پس از چند دهه گروهی از چهره‌های برجسته مراسم را به صورت مشترک اجرا کنند تا ببینیم چه می‌شود.