این یک داستان قدیمی است؛ حتی زمانی که صنعت سرگرمی دائم از اهمیت تنوع جنسیتی و نژادی سینماگران در پشت دوربین می‌گوید، باز هم این فیلم‌سازان زن هستند که از برخی جوایز و مراسم سینمایی مهم سال بیرون می‌مانند. در سال 2018، گلدن گلوب، جوایز انتخاب منتقدان، اتحادیه کارگردانان و بفتا، همه از نامزد کردن یک فیلم‌ساز زن در رشته بهترین کارگردان بازماندند (گلدن گلوب، جوایز انتخاب منتقدان و بفتا، حتی آثار کارگردانان زن را در رشته‌های بهترین فیلم سال هم نامزد نکردند و فقط لین رمزی با هرگز واقعاً این‌جا نبودی در رشته «فیلم شاخص بریتانیایی» در بفتا نامزد شد).
این روزها که پیش‌بینی نامزدهای احتمالی اسکار به اوج خودش رسیده است (و پس‌فردا سه‌شنبه دوم بهمن، فهرست نامزدها اعلام خواهد شد) همچنان شاهد فقدان توجه به این فیلم‌ها و خالقان‌شان هستیم و این موضوع نشان می‌دهد که باقی فصل جوایز سال 2018 هم در همان مسیر پیشین طی خواهد شد؛ و مثل همیشه فیلم‌های زیادی هستند که باید به رقابت راه پیدا کنند ولی خیلی ساده بیرون می‌مانند و این شرم‌آورست.
در سال 2018 شماری از فیلم‌های ارزشمند را زنان کارگردانی کردند که از میان‌شان، جدیدترین آثار دبرا گرنیک، تامارا جنکینز و لین رمزی به‌تازگی در جوایز اسپریت (ویژه فیلم‌های مستقل) در رشته بهترین کارگردانی نامزد شده‌اند. سایر فیلم‌های برجسته‌ای که زنان فیلم‌ساز ساخته‌اند هم در برخی جوایز مورد توجه و تحسین قرار گرفته‌اند، از جمله سوارکار اثر کلویی ژائو (که اخیراً جایزه بهترین فیلم جوایز گاتم و انجمن ملی منتقدان فیلم را برنده شد) و اصلاً می‌تونی منو ببخشی؟ به کارگردانی ماریئل هِلِر.
با وجود این فیلم‌ها و نمونه‌هایی دیگر، اما و اگرهایی مانند این‌که «اگر زنان به اندازه کافی فیلم خوب ساخته بودند» یا «اگر فیلم‌هایی که زنان ساخته‌اند به اندازه کافی خوب بودند» دیگر مطرح نمی‌شوند (وقتی سال گذشته جوایز بفتا از نامزد کردن حداقل یک فیلم‌ساز زن در رشته بهترین کارگردانی هم ناتوان بود، مارک ساموئلسن رییس هیأت فیلم بفتا، حرفی جز این برای گفتن نداشت که «خب، همه فیلم‌هایی که مردان کارگردانی کرده‌اند بهترند... فقط پنج نامزد داریم. من شیفته لیدی برد هستم که کارگردانی بسیار خوبی دارد و فیلم‌نامه‌ای فوق‌العاده که گرتا گرویگ برایش نامزد هم شده است؛ اما از شما می‌پرسم که کدام نامزد کارگردانی را می‌توانید از فهرست خارج کنید تا بشود گرویگ یا جو رایت را جای‌گزینش کرد؟»).
این بهانه‌های پوشالی چندان دوامی نداشتند و امسال بیش‌تر چنین به نظر می‌رسد که اغلب خودشان را به فراموشی زده‌اند. به هر حال آن‌چه در ادامه می‌خوانید هفت فیلم از فیلم‌سازان زنی هستند که تقریباً بهترین فیلم‌های کارنامه‌شان را در سال 2018 ساختند و همچنان مورد بی‌اعتنایی قرار گرفتند.
«ردی به جا نگذار» به کارگردانی دِبرا گرَنیک
«زندگی خصوصی» به کارگردانی تامارا جنکینز
جنکینز که حدوداً یک دهه پیش برای وحشی‌ها نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه اریژینال شد (و در نهایت به نامزد زن دیگری، دیابلو کودی برای جونو باخت) با فیلم سینمایی جدیدش یکی دیگر از اولین نمایش‌های مهم جشنواره ساندنس 2018 بود (و باید گفت که او امسال در نگارش فیلم‌نامه ژولیت، عریان هم سهیم بوده که آن فیلم هم یک کمدی‌رمانتیک قدرندیده دیگرست). زندگی خصوصی محصول نتفلیکس و با بازی‌های کاترین هان و پل جیاماتی در نقش‌های اصلی - که برداشت آزادی از تجربه‌های شخصی جنکینز است - بازگشتی بامزه، تمام‌عیار و صادقانه را برای این فیلم‌ساز زن موفق رقم زد. 94 درصد نقدهای «راتن تومیتوز» بر این فیلم مثبت‌اند. جنکینز علاوه بر کارگردانی، در رشته بهترین فیلم‌نامه جوایز اسپریت هم نامزد شده است.
«هرگز واقعاً این‌جا نبودی» به کارگردانی لین رمزی
«اصلاً می‌تونی منو ببخشی؟» به کارگردانی ماریئل هِلِر
هلر سه سال بعد از درخشش با نخستین فیلمش در مقام کارگردان خاطرات یک دختر نوجوان، با یک داستان حقیقی واقعاً جذاب بازگشته و فیلم‌ساز زن موفق دیگری، نیکول هالوفسنر، او را در نگارش فیلم‌نامه یاری کرده است. 98 درصد نقدهای این درامدی (درام-کمدی) در «راتن تومیتوز» مثبت‌اند و در گیشه‌ی اکران محدود، فروشی هشت میلیون دلاری برای فیلم به دست آمده است. اصلاً می‌تونی منو ببخشی؟ فهرست ادامه‌داری از موفقیت‌ها را برای بازیگرانش ملیسا مک‌کارتی و ریچارد ای. گرنت به ارمغان آورده است و شانس نامزدی اسکارشان هم پایین نیست. اما چرا کسی به کارگردانی هلر علاقه نشان نداده است؟ گرنت که به‌تازگی جایزه بهترین بازیگر مکمل مرد را از انجمن منتقدان فیلم نیویورک برنده شد، هم این موضوع را درک نمی‌کند و در بخشی از نطق خود از استعداد هلر تمجید کرد: «او یک فیلم‌ساز جوان فوق‌العاده است که پیش از این فقط یک فیلم ساخته... و بسیار عجیب است که با تمام دستاوردهای جشنواره‌ای‌اش نتوانست در فصل جوایز یک نامزدی کارگردانی هم به دست بیاورد... مگر او، من و ملیسا مک‌کارتی را هدایت نکرده است؟ جای هیچ عذر و بهانه‌ای نیست!»
«سوارکار» به کارگردانی کلویی ژائو
«لازاروی خوش‌حال» به کارگردانی آلیچه رورواکر
سومین فیلم رورواکر چه‌قدر خوب است؟ آن قدر که مارتین اسکورسیزی شیفته‌اش شد و به یکی از تهیه‌کنندگان اجرایی فیلم بدل شد. فیلم در جشنواره کن 2018 روی پرده رفت و جایزه بهترین فیلم‌نامه را برای رورواکر به ارمغان آورد. بعد از آن بود که لازاروی خوش‌حال در جشنواره‌های متعددی از جمله زوریخ، نیویورک، شیکاگو، لندن، ملبورن و... به نمایش درآمد. این فیلم که 90 درصد نقدهایش در «راتن تومیتوز» مثبت‌اند، در جوایز اسپریت نامزد بهترین فیلم بین‌المللی است و پیش از این از سوی هیأت بازبینی فیلم به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های خارجی‌زبان سال انتخاب شده است.
«ویرانگر» به کارگردانی کَرین کوزاما
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
https://telegram.me/filmmagazine
[ایندی‌وایر]
