مدت زیادی است که در فکر نوشتن مطلبی درباره یکی از بهترین فیلمهایی هستم که پائیز گذشته در جشنواره لندن دیدم و چه خوب که الان وقتش رسیده، زمان پر تنش جهانی. ویم وندرس آلمانی که از فیلمسازان قدر آن سرزمین است. فیلمی زیبا پر محتوی و در ظاهر ساده از روزمرگی زندگی، آن هم در فرهنگ دیگری ساخته است فرهنگی که آشنایی او با آن در دهه ۷۰ میلادی آغاز شده است. یعنی آشنایی با آثار کارگردان بزرگ ژاپنی اوزو.
فیلم روزهای عالی زندگی مردی میانسال که شغلش نظافت توالتهای عمومی بخشی از شهر توکیو ژاپن است را به تصویر میکشد. اولین سکانس فیلم با صدای جاروی رفتگر در سحرگاه آغاز میشود. آرامش صبح زود، تماشاگر را به فضایی عرفانی میبرد. از همانجا است که روزمرگی قهرمان فیلم، ما را با خود به اعماق داستان و وجود او هدایت میکند. بازی فوق العاده کوجی یاکوشو در تمام مدت فیلم ما را با آرامش همراهی میکند. او با بازی خود ما را در روزمرگی هدایت میکند. او نشان میدهد که با سادگی و کم داشتن نیز میتوان از زندگی لذت برد. لذت از اتفاقات کوچک. او با بازی بینظیرخود این داستان ساده را به یقین پر محتوا میکند.
داستان فیلم با همکاری تاکوما تاکاساکی و وندرس نوشته شده که بر اساس یک تئوری ژاپنی درباره رابطه با بازی نور و سایه بر باد و لرزش برگ درختان(کوموربی) است. سادگی و ناپایداری لحظهها است که به آنها ارزش ویژهای میدهد و قهرمان ما در ساعت ناهار خود هر روز به پارکی رفته و از تابش نور درختان با دوربین آنالوگ خود عکس میگیرد. او علاقه خاصی به تکنولوری دیجیتال ندارد و در ماشین خود نیز به نوار کاست گوش میدهد. انتخاب موسیقی عالی نیز به این فیلم درخشش دیگری میدهد. یاکوزو تقریبا در تمام صحنهای فیلم 123 دقیقهای حضور دارد.
اما چرا شغل او نظا فتچی توالت های عمومی بخشی از پارکهای توکیوست. فیلم به ما فرصتی میدهد که نگرش کلی به مسلهای بسیار ساده اما مهم برخورد فرهنگها با این مقوله است. فرهنگی که به شهروندان خود احترام میگذارد.
نظافت توالت پیشینه تاریخی در فرهنگ ژاپن دارد. حتی امروز نیز جزوی از وظایف مدیران بعضی شرکتها قرار دارد، زیرا با این کار متانت، فروتنی و دقت مدیران یک شرکت سنجیده میشود. شاید برای همین هم نقش اصلی فیلم کار خود را به بهترین وجه انجام میدهد. در ادامه فیلم با ورود خواهرزاده و خواهر قهرمان فیلم شاید بتوان اشارهای باشد به گذشته اوکه در فیلم هیچگاه مطرح نمیشود.
تکرار مکررات و احساس رضایت قهرمان فیلم بیننده را به فکر وا میدارد. در این دنیای خشن و بیرحم با تمام مشکلات قادر است ما را با خود به دنبال روزمرگی و سادگی ببرد. خوردن یک قهوه از ماشین اتوماتیک و دیدن طلوع آفتاب تا توجه به جوانه تازه شکفته زیر درخت، تمام و تمام توجه ما را به سادگی و لذت از چیزهای کوچک جلب میکند. دیالوگهای به ظاهر ساده بین قهرمان داستان و خواهر زادهاش در رابطه با «الان» و «آنوقت» و صحبتش در زیر پل با مردی که سرطان دارد از صحنههای جذاب فیلم است. وندرس قادر است بیننده را با خود با بازی عالی قهرمانش به سکوت و اندیشیدن ببرد. کمتر فیلمی در سالهای اخیر چنین توانایی را نشان داده است. این قصه نمایانگر سطحی از تکامل ذهنی و قدرت بیان کارگردان است.
کانال تلگرام ماهنامه سینمایی فیلم:
https://telegram.me/filmmagazine
آدرس اینستاگرام:
https://www.instagram.com/filmmagazine.official
آدرس کانال آپارات:
آپارات | FilmMagazine.official (aparat.com)
[ماهنامه فیلم]